Nowelizacja ustawy o OZE

Nowelizacja ustawy o OZE – ostatnia prosta

Prace związane z procesem legislacyjnym rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw (druk nr 2412) wkroczyły już w ostatnią, decydującą fazę.

Proces ten powinien zakończyć się jeszcze w czerwcu tak, aby można było przeprowadzić kolejne aukcje OZE jeszcze w tym roku.

Preludium do prac sejmowych nad projektem nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii (OZE) było posiedzenie Parlamentarnego Zespołu Górnictwa i Energii, które odbyło się 23 marca br., pod przewodnictwem posła Ireneusza Zyski. W jego trakcie przedstawiciele Ministerstwa Energii (ME) ponownie przedstawili podstawowe założenia projektu nowelizacji, a jeden z autorów niniejszego artykułu – Michał Tarka – zaprezentował koreferat obejmujący podstawowe zastrzeżenia do kształtu projektowanych przepisów. Mocno zabrzmiał również głos Macieja Bando, prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE), który skrytykował dotychczasowe zasady współpracy oraz konsultacji proponowanych rozwiązań na linii ME – URE. Posiedzenie Zespołu było też okazją do wyrażenia wspólnego głosu przedstawicieli poszczególnych branży OZE w zakresie proponowanych zapisów. Oprócz wskazania oczywistych błędów i niespójności, zwiększających ryzyko regulacyjne, branża opowiedziała się jednak za jak najszybszym przyjęciem nowych przepisów ustawy o OZE oraz przeprowadzeniem kolejnych aukcji OZE, odblokowujących potencjał inwestycyjny w tej dziedzinie.

Kolejnym etapem prac parlamentarzystów nad tymi zagadnieniami było pierwsze czytanie rządowego projektu w Komisji ds. Energii i Skarbu Państwa. W trakcie debaty posłowie zdecydowali, że ze względu na niezwykle skomplikowany charakter nowelizacji ustawy o OZE dalsze szczegółowe prace nad projektowanym tekstem powinny odbyć się w dedykowanej tym zagadnieniom podkomisji. Powołano zatem 11-osobową podkomisję pod przewodnictwem posła Dariusza Kubiaka (PiS), która miała merytorycznie przeanalizować proponowane rozwiązania i ewentualnie wprowadzić dodatkowe, niezbędne zmiany.

W tym zakresie 8 maja br. odbyło się posiedzenie „Podkomisji nadzwyczajnej do rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw (druk nr 2412)”. Podkomisja przeanalizowała oraz zaopiniowała przygotowany przez ME projekt nowelizacji ustawy o OZE. Przyjęto szereg poprawek Biura Legislacyjnego Kancelarii Sejmu, które – choć wprowadzały ważne zmiany w warstwie redakcyjnej tekstu, dostosowując go do zasad techniki prawodawczej – nie dotyczyły jednak ważnych aspektów merytorycznych. Zarekomendowano przyjęcie jedynie sześciu poprawek, uzgodnionych z prezesem URE, a związanych z działalnością tego organu jako wykonawcy przepisów ustawy o OZE oraz administratora całego systemu aukcji OZE.

Nowelizacja ustawy o OZE – rekomendowane poprawki

Wśród zgłoszonych poprawek znalazły się kwestie dotyczące zasad przeprowadzania kontroli, w tym w siedzibie organu, na podstawie dostarczonych przez wytwórcę dokumentów podlegających kontroli. W związku z powyższym czynności kontrolne będą mogły być prowadzone również poza siedzibą i miejscem wykonywania działalności przez wytwórcę, co ma zapewnić nie tylko efektywność kosztową, ale przede wszystkim większą skalę tych działań, bez konieczności dojazdu pracowników URE do poszczególnych lokalizacji w całej Polsce.

Kolejna zmiana dotyczy zasad kalkulacji stawki opłaty OZE, usuwając konieczność podwójnego pomniejszania środków przeznaczonych do wypłaty ujemnego salda w kolejnym roku o wysokość środków zgromadzonych na rachunku opłaty OZE, co zdecydowanie zaniżało wyniki obliczania stawki opłaty OZE. Istotna zmiana dotyczy także zasad przeprowadzania aukcji w 2018 r. Proponowana poprawka umożliwia prezesowi URE wybór sposobu przeprowadzenia aukcji w okresie przejściowym, tj. przed pełnym dostosowaniem systemu Internetowej Platformy Aukcyjnej (IPA) do nowych rozwiązań. Ze względu na obiektywne okoliczności (rodzaj aukcji, liczba uczestników itp.) aukcja zostanie przeprowadzona w najkorzystniejszy sposób, tj. w formule pisemnej („papierowej”) lub też przy wykorzystaniu ofert składanych z wykorzystaniem określonych funkcji systemu IPA.
Ostatnia z rekomendowanych poprawek związana jest z doprecyzowaniem stosowania nowych zasad rozstrzygania aukcji OZE, z uwzględnieniem bardziej konkurencyjnych współczynników. Chodzi o to, aby liczba i wartość ofert, które wygrają aukcję OZE, nie mogła przekroczyć ilości i wartości energii podlegającej sprzedaży, a wynikającej z ogłoszenia o aukcji. Warto też podkreślić, że aprobaty nie uzyskała poprawka w zakresie zwiększenia budżetu na zadania wykonywane przez prezesa URE w kontekście nowelizacji ustawy o OZE.

Prace Komisji ds. Energii i Skarbu Państwa

W następnym etapie, 22 maja br. sprawozdanie z prac Podkomisji oraz poprawiony projekt nowelizacji zostały przyjęte przez Komisję ds. Energii i Skarbu Państwa. Zgodnie z rekomendacjami ME, Komisja przyjęła rządowy projekt, bez poprawek merytorycznych, ograniczając się jedynie do wyżej opisanych zmian, uzgodnionych w trakcie prac Podkomisji. Podczas pracy Komisji głos zabrał poseł Zyska, który wskazał m.in. na potrzebę usunięcia art. 72a dotyczącego obliga giełdowego dla energii elektrycznej z OZE, przedłużenia o 12 miesięcy okresu realizacji projektów instalacji OZE, które wygrały aukcje organizowane w pierwszych „aukcjach testowych”, a także braku ponownej weryfikacji sytuacji finansowej istniejących instalacji przechodzących do FIT albo FIP. Uznania nie znalazły również poprawki dotyczące zwiększenia ceny referencyjnej dla małych biogazowni oraz wolumenów aukcyjnych dla migrujących instalacji wykorzystujących biogaz rolniczy. Ministerstwo Energii deklaruje, że dostrzegło istotę zgłaszanych poprawek, ale argumentowało, że ich przyjęcie na tym etapie prac stanowiłoby niebezpieczny precedens w kontekście innych, pominiętych, aczkolwiek równie istotnych propozycji nowelizacyjnych. Wszystkie te poprawki zostały też zgłoszone jako wnioski mniejszości, co oznacza, że będą przedmiotem obrad podczas dalszych prac legislacyjnych.

Wśród najważniejszych poprawek przyjętych przez Komisję znajduje się kwestia złagodzenia zasad wymierzania kar administracyjnych za niedotrzymanie zadeklarowanego poziomu produkcji energii elektrycznej w okresach sprawozdawczych, z wyłączeniem nadzwyczajnych i obiektywnie niezależnych od samego wytwórcy okoliczności ograniczających ilość wprowadzonej do sieci oraz sprzedanej energii elektrycznej z OZE.

Nowelizacja ustawy o OZE przyjęta i skierowana do Senatu

5 czerwca br. na posiedzeniu plenarnym Sejmu odbyło się drugie czytanie oraz przyjęcie sprawozdania o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw (druki nr 2412 i 2553). Wszystkie kluby poselskie zadeklarowały gotowość do poparcia procedowanego projektu ustawy, choć dostrzeżono również szereg istotnych zagadnień prawnych, wymagających niezbędnych poprawek. W tym zakresie konieczne okazało się przeprowadzenie jeszcze tego samego dnia dodatkowego posiedzenia Komisji, która rozpatrzyła kolejne poprawki merytoryczne, zmieniające uzgodniony wcześniej projekt nowelizacji. Większość poprawek, zgłoszonych przez opozycję, została odrzucona. Przyjęto natomiast kilka poprawek zgłoszonych przez parlamentarzystów PiS, pomimo faktu, iż na wcześniejszych etapach procedury legislacyjnej podkreślano brak możliwości ingerencji w wypracowany oraz uzgodniony projekt nowelizacji.

Przede wszystkim poparcie uzyskała poprawka rekomendowana zarówno przez ME, jak i Ministerstwo Środowiska, dotycząca definicji drewna energetycznego. Istotną zmianą było też zaostrzenie zasad przeprowadzania postępowań prekwalifikacyjnych poprzez konieczność przedstawiania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, a także wypisu i wyrysu z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, o ile został on uchwalony.

Ostatecznie na posiedzeniu Sejmu 7 czerwca br. większość parlamentarzystów – zarówno opozycji, jak i partii rządzącej – poparła przyjęcie nowelizacji w wersji rekomendowanej przez Komisję. W kolejnym etapie procesu legislacyjnego projektem zajmie się Senat, który – o ile nie zostaną wprowadzone dodatkowe poprawki – skieruje go do podpisu Prezydenta. Informacja o finalizacji prac nad tym aktem prawnym jest niezwykle ważna, w kontekście deklaracji ministra Tchórzewskiego, który wskazał, że – aby możliwe było przeprowadzenie aukcji jeszcze w 2018 r., dla których odpowiednie wolumeny wskazane są bezpośrednio w tekście nowelizacji ustawy o OZE – konieczne jest uchwalenie procedowanych przepisów do końca czerwca.

Perspektywa Ministerstwa Energii

Strategia ME, wyrażona m.in. przez ministra Tobiszowskiego (odpowiedzialnego od niedawna w ME za problematykę OZE) na początku maja br. w Sejmie, wydaje się polegać na dążeniu do możliwie jak najszybszego uchwalenia jakiejkolwiek nowelizacji ustawy o OZE. Chodzi przy tym o brzmienie niedoskonałego tekstu, przyjętego 6 marca przez Radę Ministrów, wraz z niezbędną korektą Biura Legislacyjnego oraz nielicznymi poprawkami merytorycznymi, uzgodnionymi z prezesem URE, których analiza został dokonana powyżej.

Co ważne, minister Tobiszowski ponownie podkreślił, że procedowany projekt nowelizacji ustawy o OZE nie zamyka dyskusji o OZE ani w parlamencie, ani w przestrzeni opinii publicznej, w tym przede wszystkim ze środowiskami branżowymi. Minister podkreślił, że nowelizacja powinna być procedowana w wersji przedstawionej przez resort, choć przyjęcie ustawy nie powinno być etapem zamykającym kwestie OZE. W tym zakresie prace nad pozostałymi propozycjami zgłoszonymi w trakcie konsultacji społecznych powinny zostać przeniesione na późniejsze dyskusje i konsultacje tak, aby zostały uwzględnione w kolejnej nowelizacji zaplanowanej na jesień tego roku. Obecnie procedowana ustawa będzie zatem stanowiła pewną bazę odniesienia i wyjścia do kolejnych rozwiązań. Z deklaracji ME wynika też, że aukcje powinny być już systematycznie przeprowadzane jesienią 2018 r., choć w tym zakresie kompetencje przypisane są bezpośrednio Prezesowi URE.

W zapowiadanych przez ministra Tobiszowskiego kolejnych już pracach nad nowelizacją poprawie ma ulec proces tworzenia przepisów prawa, który w swych założeniach powinien uwzględniać racjonalne oraz merytoryczne postulaty zewnętrzne, spływające do ME ze wszystkich środowisk branżowych, takich jak chociażby szerszy dostęp do systemu prosumenckiego dla jednostek samorządu terytorialnego oraz przedsiębiorców, stworzenie ram prawnych dla rozproszonych źródeł biometanowych czy wsparcie dla mniejszych elektrowni wiatrowych oraz dużych, a przez to efektywniejszych farm fotowoltaicznych realizowanych na terenach zdewastowanych czy pokopalnianych, a także liczne inne obiektywnie korzystne rozwiązania, usprawniające oraz uelastyczniające system wsparcia OZE. Pojawia się pytanie, czy nie będzie już za późno na pełne odblokowanie potencjału inwestycyjnego branży. Istnieje bowiem szereg bardzo aktualnych zagrożeń, które ME powinno uwzględniać w swojej strategii rozwoju OZE, a których wydaje się nie dostrzegać (można o nich przeczytać w artykule pt. „OZE pod respiratorem u Prezydenta”).

fot. sozosfera.pl

Michał Tarka

Kancelaria BTK LEGAL Borowicz-Tarka-Kuś, Operator Systemu Aukcji OZE Sp. z o.o., Michal.Tarka@btk-legal.pl
Absolwent Wydziału Prawa i Administracji UAM w Poznaniu oraz SGH w Warszawie. Przez wiele lat związany z największymi firmami prawniczymi w Polsce. Skutecznie reprezentował klientów krajowych i międzynarodowych w interdyscyplinarnych procesach inwestycyjnych oraz nadzorował i koordynował wieloosobowe zespoły projektowe z kraju i z zagranicy, gwarantując szybkość i pewność działania. Związany z branżą OZE, w której jest znany ze skuteczności w realizacjach inwestycji. W roku 2016 nominowany do nagrody Clean Energy Awards jako najlepszy doradca prawny branży OZE w Polsce.
Jest członkiem Polskiej Rady Biometanu oraz Izby Gospodarczej Gazownictwa.

Marcin Trupkiewicz

Kancelaria BTK LEGAL Borowicz-Tarka-Kuś, Operator Systemu Aukcji OZE Sp. z o.o., Marcin.Trupkiewicz@btk-legal.pl
Absolwent Wydziału Prawa i Administracji UAM w Poznaniu. W Kancelarii Prawnej BTK-Legal zajmuje się kompleksową obsługą prawną projektów OZE. Dwukrotny laureat I miejsca w ogólnopolskim konkursie prawniczym „Prawo z Energią”; laureat konkursów organizowanych przez Ministerstwo Skarbu Państwa oraz Polski Komitet Energii Elektrycznej; alumn Projektu Akademia Energii organizowanego przez Fundację im. L. Pagi na GPW w Warszawie. Członek Zespołu ekspertów podkomisji stałej ds. finansów samorządowych w zakresie nowelizacji prawa energetycznego. Współpracownik Biura Analiz Sejmowych. Jest członkiem Polskiej Rady Biometanu.

Partner Portalu

Partner Portalu

partner merytoryczny