Powstanie w Polsce rynku biometanu daje szansę na najlepsze wykorzystanie ogromnego potencjału odpadowego w rolnictwie i przemyśle mięsnym, przy jednoczesnym zastosowaniu polskich, efektywnych kosztowo i innowacyjnych technologii. Wydaje się to również optymalna ścieżka do spełnienia unijnych zobowiązań związanych z redukcją emisji CO2 oraz wymogami dotyczącymi poziomu produkcji energii z jej odnawialnych źródeł w krajowym miksie energetycznym.
Nie tylko w Polsce zauważono, iż produkcja biometanu w biogazowniach daje wyjątkowo dobre rezultaty ekologiczne i gospodarcze. Od kilku lat wytwarzanie tego paliwa przeżywa wyjątkowy rozkwit m.in. we Francji, Wielkiej Brytanii, Holandii czy Niemczech i krajach skandynawskich. Państwa te, po wielu latach analiz i pracy wokół istniejących „zakładów” produkcji „zielonego” metanu, doszły do wniosków, iż jest to najbardziej efektywny kosztowo sposób ograniczania emisji niepożądanych gazów do atmosfery, przy jednoczesnym zagospodarowaniu odpadów, który stanowi doskonałe narzędzie służące realizacji polityki innowacyjnej gospodarki obiegu zamkniętego. Niewątpliwie dodatkowymi atutami lokalnej produkcji biometanu są zagadnienia bezpieczeństwa energetycznego oraz gazyfikacji obszarów niezurbanizowanych w skojarzeniu np. ze stacjami regazyfikacji LNG.
Biometan to naturalny gaz z odnawialnych źródeł energii (OZE), który może być wykorzystywany dla celów produkcji energii elektrycznej, jako paliwo transportowe w postaci bioCNG oraz gaz dla celów grzewczych. Wydaje się, że w całej palecie OZE nie ma bardziej uniwersalnego produktu.
Biometan – w oczekiwaniu na regulacje prawne
Aktualnie w Polsce nie ma szczegółowych regulacji prawnych, które mogłyby realnie wspomóc rozwój rynku biometanu. System tzw. brązowych certyfikatów w obecnym kształcie jest dla inwestorów mało wiarygodny i nie zapewnia wystarczającego wsparcia.
Aby zainicjować pierwsze realizacje inwestycji w produkcję biometanu, należy pilnie dokonać nowelizacji podstawowych aktów prawnych dotyczących rynku OZE w Polsce. Chodzi o nowelizację Ustawy z 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii, a także Ustawy z 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne. Zakres zmian powinien objąć wprowadzenie m.in.:
- gwarantowanego 15-letniego systemu wsparcia w postaci dedykowanych aukcji dla biogazu rolniczego przesyłanego do sieci gazowej;
- gwarantowanego 15-letniego systemu wsparcia dla biogazu rolniczego wprowadzanego do lokalnych, wyspowych sieci dedykowanych dla biogazu rolniczego sprzedawanego do klientów indywidualnych – odbiorców końcowych. Uzasadnienie dodatkowego wsparcia wynika z tego, iż w tego typu inwestycjach powstają dodatkowe koszty instalacji lokalnych sieci gazowych. Dodatkowo będzie to promocja wykorzystania biogazu dla celów grzewczych i generacji energii elektrycznej na potrzeby własne w mniejszych miejscowościach;
- obowiązku 50-procentowej bonifikaty w kosztach przyłączenia instalacji do sieci gazowej dla biometanu jako OZE oraz obowiązku zakupu 100% biometanu z instalacji OZE przez operatora gazowego w pierwszej kolejności;
- maksymalnego terminu na wydanie warunków przyłączenia wynoszącego 90 dni od daty złożenia wniosku;
- systemu gwarancji pochodzenia biometanu potwierdzającego odbiorcy końcowemu pochodzenie odpowiedniej partii gazu z OZE.
Poziom wsparcia dla biometanu
Na rynkach europejskich poziom wsparcia wytwórców biometanu waha się od ok. 252 zł do 330 zł za 1 MWh energii gazowej, łącznie z wartością samego paliwa. Jak wiadomo, w Polsce cena gazu jest jedną z najwyższych w Europie i – biorąc to pod uwagę – okazuje się, że dla opłacalności inwestycji, poziom wsparcia dla rodzimych instalacji może osiągnąć bardzo konkurencyjny pułap na poziomie 210 zł za 1 MWh w energii gazowej plus cena gazu. Takie warunki powodują, iż polskie instalacje mogą w prosty sposób uczestniczyć w istniejącym, europejskim rynku handlu biometanem jako bardzo konkurencyjne.
Propozycja dalszych obszarów regulacji
Po wprowadzeniu podstawowych zmian w ustawie o OZE oraz Prawie energetycznym należy niezwłocznie przystąpić do zaprojektowania kompleksowej regulacji dla rynku biometanu poprzez dokonanie rozdziału systemu wsparcia dla paliwa gazowego, jakim jest biometan, od ogólnego systemu wsparcia, jaki funkcjonuje dla źródeł elektroenergetycznych. Uporządkuje to ostatecznie systemy wsparcia dla różnych źródeł OZE i da szansę na ich prostsze modyfikacje w przyszłości.
Zakres kompleksowej regulacji powinien objąć zagadnienia takie jak:
- wpisanie biometanu do krajowej strategii OZE, ze wskazaniem poziomu zakładanego rozwoju instalacji z podziałem na gaz wyłącznie dla celów grzewczych, bioCNG oraz do produkcji energii w kogeneracji (CHP);
- weryfikacja systemu aukcyjnego dla biometanu oraz dla biogazu w lokalnych sieciach gazowych;
- regulacja wsparcia dla biometanu używanego w transporcie;
- obowiązki minimalnego udziału wysokometanowych odpadów w produkcji biometanu oraz innych odpadów;
- system certyfikacji za pośrednictwem uznanych jednostek certyfikujących uprawionych na podstawie akredytacji udzielonej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE); system nie będzie finansowany przez opłaty ponoszone przez wytwórców;
- przepisy w zakresie ułatwienia europejskiego handlu biometanem;
- dostosowanie przepisów ustawy o OZE do wymogów dyrektywy RED2.
Tak kompleksowo przygotowany system prawny dla biometanu zapewni długofalowy rozwój branży biogazowej oraz doprowadzi do wypełnienia zobowiązań międzynarodowych w zakresie redukcji emisji C02 w zrównoważony i optymalny sposób, gwarantując jednocześnie polskim biogazowniom korzystne warunki na arenie europejskiej, dystrybuując dochód w Polsce.
fot. pixabay.com