Na jakość kościańskiej „kranówki” w odniesieniu do nowych wymogów wprowadzonych przepisami unijnymi zwróciły uwagę Wodociągi Kościańskie. Przedsiębiorstwo nie tylko chwali się jakością dostarczanej wody, ale zwraca też uwagę na wyzwania, z jakimi będą musiały w najbliższej przyszłości zmierzyć się przedsiębiorstwa branży wod-kan, zaopatrujące mieszkańców w wodę.
Jakie przepisy regulują kwestie bezpieczeństwa zdrowotnego wody do spożycia?
W przekazanym materiale, którego autorami są Kamila Wojtkowiak, laborantka i Dawid Borkowski, prezes Wodociągów Kościańskich, przypomniano, iż kwestie bezpieczeństwa zdrowotnego wody w Polsce reguluje Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (DzU 2017, poz. 2294). Uwzględnia ono także przepisy Dyrektywy Rady Unii Europejskiej 98/83/WE z dnia 3 listopada 1998 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. W rozporządzeniu zostały ściśle określone wymagania mikrobiologiczne oraz fizykochemiczne, jakim powinna odpowiadać woda przeznaczona do spożycia, czyli woda w stanie pierwotnym lub po uzdatnieniu przeznaczona do picia, przygotowywania żywności lub innych celów domowych.
W grudniu 2020 r. Parlament Europejski przyjął nową dyrektywę określoną numerem 2020/2184 (Dz. Urz. UE L 435 z 23.12.2020). Jest to Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/2184 z dnia 16 grudnia 2020 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.
Podstawą ocena ryzyka
Jak wskazali autorzy przekazanej informacji materiału, rozwiązania zawarte w nowej dyrektywie w znacznym stopniu zmieniają dotychczasowe zasady zapewnienia odpowiedniej jakości wody, dostosowując je do lokalnych warunków poprzez wprowadzenie oceny ryzyka jako ich podstawy.
Dyrektywa weszła w życie w styczniu 2021 r., jednak jej wymagania nie zostały jeszcze przeniesione do polskich regulacji. Nowych wymogów nie ujmują jeszcze ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz rozporządzenie w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Sytuacja wygląda podobnie w wielu innych krajach Unii Europejskiej. Okres przejściowy na wprowadzenie nowych wytycznych wyznaczono do roku 2029 – wskazali przedstawiciele Wodociągów Kościańskich.
Odpowiedzialni za wdrożenie wymagań nowej dyrektywy wodnej będą wszyscy – zaczynając od podmiotów i instytucji na szczeblu krajowym oraz samorządowym, przez jednostki, które pełnią nadzór w obszarze gospodarki wodnej i bezpieczeństwa zdrowotnego, branża wodociągowo-kanalizacyjna, a kończąc na konsumentach.
Wyzwania stojące przed przedsiębiorstwami wodociągowo-kanalizacyjnymi
Autorzy nadesłanego materiału postanowili też odpowiedzieć na pytanie: Jakie wyzwania czekają przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne?
Ich zdaniem będzie to m.in. wdrożenie podejścia do bezpieczeństwa wody, które oparte jest na ocenie i zarządzaniu ryzykiem. Podejście takie będzie musiało być stosowane praktycznie na wszystkich etapach zaopatrzenia w wodę. Począwszy od obszaru zasilania, poprzez pobór, uzdatnianie, magazynowanie i dystrybucję aż po kran u konsumenta. Podejście to ma na celu zmniejszenie zanieczyszczenia u źródła.
Wyzwaniem ma być również poprawa i utrzymanie dostępu do wody pitnej dla wszystkich, a w szczególności dla najuboższych warstw społecznych.
Nowego znaczenia nabierze oszacowanie i ograniczenie wycieków wody z instalacji wodociągowych podczas jej dystrybucji. Obejmuje to wycieki wody wynikające np. z nieszczelności czy awarii na sieci wodociągowej.
Wyzwaniem ma być również poprawa bezpieczeństwa wody poprzez dostosowanie listy i wartości badanych parametrów do aktualnego postępu technicznego i naukowego. Autorzy przekazanej informacji zwrócili w tym obszarze uwagę na poszerzenie dotychczasowego zakresu parametrów badania mikrobiologicznego wody o oznaczanie bakterii z rodzaju Legionella i colifagów somatycznych. Natomiast w zakresie badania chemicznego parametry analizy mają zostać rozszerzone o bisfenol, nonylfenol, mikrocystynę LR, uran, związki perfluoro- i polifluoroalkilowe (PFAS ogółem i sumę PFAS). „W zakresie parametrów wymagających oceny ubocznych produktów dezynfekcji wody, które zależne są od stosowanych środków dezynfekcyjnych wyróżnić można chlorany i chloryny (ditlenek chloru) oraz kwasy halogenooctowe (chlor, podchloryn sodu). Kolejną ważną rzeczą będzie także zmiana wartości parametrycznych pierwiastków takich jak: ołów, antymon, chrom, selen oraz bor” – napisali Kamila Wojtkowiak i Dawid Borkowski.
Jakość kościańskiej „kranówki” zbadana pod kątem nowych wymogów
Zmiany tych obowiązków były znane i spodziewane już od kilku lat. W związku z zapowiedzią ich wprowadzenia Spółka Wodociągi Kościańskie pod koniec 2024 r. przebadała kościańską „kranówkę” pod względem nowych wytycznych. Jak wskazują autorzy, wszystkie wyniki są poniżej wartości dopuszczalnych, zatem spełnione są wymagania nowej tzw. dyrektywy wodnej.
– Istotnym elementem z punktu widzenia nowej dyrektywy jest propagowanie picia wody z kranu celem zmniejszenia zużycia plastikowych butelek. Wodociągi Kościańskie od lat prowadzą działania w tym zakresie, m.in. poprzez poprawę dostępu do informacji o stanie jakościowym kościańskiej „kranówki”, a także utrzymanie usytuowanych na terenie miasta Kościana zdrojów, z których w pełni bezpiecznie mogą czerpać wodę mieszkańcy Kościana, jak również nasi czworonożni przyjaciele – mówi prezes Wodociągów Kościańskich. – Woda butelkowana w sklepie kosztuje średnio około 2 zł za litr, a litr wody z kranu w Kościanie to niecałe 0,005 zł (brutto). Pijąc wodę z kranu oszczędzamy pieniądze, a także wywieramy pozytywny wpływa na nasze środowisko poprzez zmniejszenie ilości CO2 i odpadów z tworzyw sztucznych. Woda z kranu jest tańsza, ciągle świeża i mniej narażona na zanieczyszczenie np. mikroplastikiem. A co najważniejsze, jest bezpieczna – spełnia wymagania aktualnie obowiązującego Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Żaden produkt spożywczy nie jest tak często badany jak właśnie woda. Woda wodociągowa przebywa w systemie wodociągowym maksymalnie do 24 godzin, natomiast jeśli chodzi o wodę butelkowaną często przechowywana jest ona w nieodpowiednich warunkach i tym samym narażona m.in. na zmienność temperatury i promienie słoneczne, w wyniku czego z opakowań mogą przenikać do wody szkodliwe związki – dodaje Dawid Borkowski.
By dbać o jakość kościańskiej „kranówki” niezbędne będą inwestycje
Wdrożenie postanowień dyrektywy 2020/2184 pociągnie za sobą konieczność realizacji wielu inwestycji. Obejmą one przede wszystkim infrastrukturę wodociągowo-kanalizacyjną, ale również system badań i kontroli, czy też kampanie informacyjne i szkolenia. „Działania te zapewnią dostęp do czystej i zdrowej wody w kraju” – zaznaczają autorzy informacji.
Na podstawie nadesłanej informacji autorami, której są: Kamila Wojtkowiak, laborantka i Dawid Borkowski, prezes Wodociągów Kościańskich
fot. na otwarcie sozosfera.pl (zdjęcie ilustracyjne), fot. i rys. x 2 Wodociągi Kościańskie
