Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) poinformował, że już po raz szósty przeprowadził coroczną ankietę dotyczącą klimatu. Jej celem było wnikliwe zbadanie odczuć obywateli w kwestii zmiany klimatu. Ma ona też dostarczyć informacji do szerszej debaty na temat nastrojów i oczekiwań w zakresie działań na rzecz klimatu. W ankiecie przeprowadzonej od 7 sierpnia do 4 września 2023 r. wzięło udział ponad 30 tys. respondentów. Pochodzili oni – jak wskazał EBI – z reprezentatywnym panelem złożonym z osób w wieku co najmniej 15 lat z każdego z 35 badanych krajów. Respondenci pochodzili z 27 państw Unii Europejskiej (UE), Stanów Zjednoczonych, Chin, Wielkiej Brytanii. Reprezentowali oni także: Indie, Japonię, Koreę Południową, Kanadę i Zjednoczone Emiraty Arabskie. Jak podał Bank, ankieta wykazała, że Polacy są gotowi zapłacić większy podatek dochodowy, aby pomóc sfinansować sprawiedliwą transformację klimatyczną.
Zmiany klimatu – polscy respondenci bardziej świadomi
Zgodnie z wynikami ankiety EBI, dotyczącej zmiany klimatu po kolejnym trudnym roku, naznaczonym nie tylko inflacją, ale także rekordowymi falami upałów i suszami, polscy respondenci stali się bardziej świadomi poważnych skutków zmiany klimatu i konieczności podjęcia natychmiastowych działań zarówno w Polsce, jak i na świecie. Rosnące koszty życia są przez polskich respondentów uważane za największe wyzwanie. 66% badanych umieszcza je w pierwszej trójce obaw dla swojego kraju, co jest wynikiem o dwa punkty procentowe niższym niż średnia w UE. Natomiast na drugim miejscu wskazywano dostęp do opieki zdrowotnej (41%). Skutki zmiany klimatu i degradacja środowiska zajmują trzecie miejsce. Przy czym – jak wskazał EBI – 40% ankietowanych zalicza je do kategorii poważnych obaw (10 punktów procentowych poniżej średniej w UE). Bank wskazał przy tym, że udzielając odpowiedzi respondenci musieli wybrać trzy wyzwania, które uważają za największe dla swojego kraju, z losowo przetasowanej listy dziesięciu wyzwań. Pośród nich znalazły się: wzrost kosztów życia, bezrobocie, zmiana klimatu, degradacja środowiska, niestabilność polityczna, nierówności dochodowe, dostęp do opieki zdrowotnej, migracje na dużą skalę, cyberataki i terroryzm.
Potrzeba sprawiedliwej transformacji – we własnym kraju oraz w krajach dotkniętych problemami klimatycznymi
Koszty finansowe i konsekwencje transformacji ekologicznej prawdopodobnie wpłyną na budżety osobiste – wskazał EBI. Bank dodał przy tym, że najbardziej ucierpią gospodarstwa domowe o niższych dochodach.
W tym kontekście większość Polaków apeluje o sprawiedliwą politykę przeciwdziałania kryzysowi klimatycznemu. 61% ankietowanych (w porównaniu ze średnią w Unii Europejskiej wynoszącą 68%) twierdzi, że przejście na gospodarkę niskoemisyjną może nastąpić tylko wtedy, gdy jednocześnie zostanie rozwiązany problem nierówności społecznych i ekonomicznych.
Jednak tylko 42% respondentów uważa, że rząd jest zdolny do skutecznego przeprowadzenia takiej sprawiedliwej transformacji klimatycznej.
Polscy respondenci są bardziej podzieleni w kwestii rozszerzenia pomocy poza granice własnego kraju, w celu wsparcia krajów najbardziej podatnych na zmianę klimatu i przeprowadzenia na całym świecie sprawiedliwej transformacji w kierunku przyszłości neutralnej dla klimatu i odpornej na zmiany klimatu. Jak wskazał EBI, 51% respondentów (dziewięć punktów procentowych poniżej średniej w UE wynoszącej 60%) zgadza się, że kraj powinien oferować rekompensaty finansowe krajom dotkniętym zmianami klimatu, aby pomóc im w walce z nimi.
Podatki na rzecz wsparcia sprawiedliwej transformacji w odpowiedzi na zmiany klimatu
Wyniki ankiety pokazują, że 65% polskich respondentów (sześć punktów procentowych powyżej średniej w UE wynoszącej 59%) byłoby skłonnych płacić większy podatek dochodowy. Miałby on pomóc gospodarstwom domowym o niższych dochodach poradzić sobie z kosztami „zielonej” transformacji. 51% zgodziłoby się zapłacić dodatkowe 1-2% podatku od swojego dochodu, a 13% zaakceptowałoby dodatkowe 5-10% – wskazał EBI.
Większość respondentów poparłaby również inne rodzaje podatków związanych z klimatem. Na przykład 71% respondentów opowiedziało się za reformą podatku od paliw kopalnych. Reforma miałaby wyeliminować dotacje i ulgi podatkowe dla sektora lotniczego. Miałaby też dotyczyć innych branż, których działalność w dużym stopniu opiera się na paliwach kopalnych.
– Najnowsze badanie EBI dotyczące klimatu wskazuje, że Polacy mają głęboką świadomość zachodzącej zmiany klimatu. I są gotowi zaangażować się w rozwiązanie tego problemu. Wiedzą, że skuteczna transformacja w kierunku gospodarki neutralnej dla klimatu wymaga jednoczesnego zajęcia się nierównościami społecznymi i ekonomicznymi. W Europejskim Banku Inwestycyjnym z pełnym zaangażowaniem wspieramy sprawiedliwą transformację, która nikogo nie pozostawi na uboczu zmian. Solidarność i możliwe do wdrożenia środki są teraz ważniejsze niż kiedykolwiek – skomentowała Teresa Czerwińska, wiceprezes EBI.
Na podstawie nadesłanej informacji
fot. sozosfera.pl (zdjęcie ilustracyjne)
