Obowiązki środowiskowe przedsiębiorców można podzielić, na dwie grupy. Pierwsza obejmuje obowiązki wymagające uzyskania pozwolenia bądź zezwolenia na prowadzenie działalności. W drugiej grupie znajdują się natomiast obowiązki niewymagające pozwoleń, lecz rejestracji a także sprawozdań i/lub wnoszenia opłat.
Tych przedsiębiorców, którzy nie wiedzą, jakie obowiązki środowiskowe ma ich firma oraz tych, których koszty prowadzenia działalności są wysokie, a wnoszą do urzędów opłaty, co do wysokości których nie mają pewności, firma ASEKOL zaprasza do skorzystania ze szkoleń lub audytu. Oferta kierowana jest także do firm, które obawiają się kar za niewywiązanie się z obowiązków środowiskowych.
Zakres tematów szkolenia
W ofercie spółki ASEKOL znajduje się szeroka paleta szkoleń związanych z realizacją obowiązków środowiskowych przez przedsiębiorców.
Zakres tematyczny jest następujący:
- rozszerzona odpowiedzialność wynikająca z wprowadzenia produktów: sprzętu, baterii, opon, olejów i preparatów smarowych, pojazdów, opakowań i produktów w opakowaniach;
- zakres odpowiedzialności wprowadzającego, w tym prowadzenie ewidencji wprowadzanych produktów i opakowań;
- prawidłowe oznaczenie produktów, informacje na stronie i/lub sklepie;
- koszty gospodarowania odpadami – koszt opłaty do organizacji odzysku z czego wynikają i jak je optymalizować;
- jak uchronić firmę przed kosztami opłat produktowych oraz karami?;
- obowiązki wytwórców odpadów, prowadzenie ewidencji odpadów;
- uzyskanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów;
- wpis w BDO – kogo dotyczy i w jakim zakresie?;
- inne obowiązki środowiskowe: KOBiZE i opłaty środowiskowe.
Audyty środowiskowe – jaki zakres?
Audyt to spotkanie ze specjalistą do spraw środowiska, który zweryfikuje stan obecny realizacji formalno-prawnych zobowiązań firmy wobec przepisów środowiskowych. Audyt taki kończy się podsumowaniem oraz wskazaniem zaleceń w pisemnym raporcie środowiskowym. Zakres audytów, jaki oferuje ASEKOL jest następujący:
- Pełny audyt środowiskowy ASEKOL PL;
- Audyt Gospodarka Odpadami ASEKOL PL;
- Audyt Rozszerzona Odpowiedzialność Producenta;
- Audyt Emisje do powietrza i Gospodarka wodno-ściekowa.
Aktualizacja lub rejestracja wpisu w BDO
Jeśli firma zmieniła zakres działalności, np. wprowadza nowe rodzaje towarów lub rozpoczęła wprowadzenie sprzętu, baterii, opakowań, opon, olejów, pojazdów, to aktualizacji wymaga jej wpis w rejestrze BDO. Wpis ten wymaga aktualizacji również wtedy, gdy zmianie uległa nazwa, forma prowadzonej działalności lub siedziba, w tym miejsce prowadzenia działalności.
Jeśli firma zawarła umowę z inną organizacją odzysku lub po raz pierwszy powierzyła swoje obowiązki organizacji odzysku, to również jest zobligowana do aktualizacji wpisu w BDO. Aktualizacji wymaga nazwa organizacji odzysku, data zawarcia umowy i jej zakres. Należy przy tym pamiętać o załączeniu skanu zawartej umowy (w przypadku powierzenia obowiązków w zakresie sprzętu elektrycznego i elektronicznego).
Warto pamiętać, że wpisu w rejestrze wymaga rozpoczęcie działalności objętej przepisami o rozszerzonej odpowiedzialności producenta lub wytwarzanie odpadów. Zgodnie z art. 50 ustawy o odpadach, wpis w rejestrze BDO wymagany jest zgodnie z zakresem prowadzonej działalności, podlegającej pod obowiązek rejestracji. Nie jest wystarczająca rejestracja w jednym dziale, być może zgodnie z zakresem prowadzonej działalności wymagana jest rejestracja w dwóch, czterech lub nawet w pięciu działach rejestru. Wojewódzki inspektorat ochrony środowiska może wymierzyć administracyjną karę pieniężną za prowadzenie działalności bez wymaganego wpisu do rejestru. Wysokość takiej kary może wynieść od 1000 zł do nawet 1 000 000 zł.
Wniosek aktualizacyjny oraz rejestrowy przedsiębiorcy mogą wykonać samodzielnie. Warto jednak rozważyć jego powierzenie zespołowi doradczemu ASEKOL PL.
Ewidencja wytwarzanych odpadów
Przedsiębiorców, którzy w ciągu roku wytwarzają odpady inne niż komunalne, zachęcamy do przeanalizowania ewidencji odpadów prowadzonej w przedsiębiorstwie. Jakie pytania należy zadać? Czy karty przekazania odpadów (KPO) mają odpowiedni status? Czy prowadzona jest pełna czy uproszczona ewidencja? Pełna ewidencja odpadów oparta jest na dwóch dokumentach: na karcie przekazania odpadów (KPO) lub na karcie ewidencji odpadów (KEO). Ewidencja uproszczona sprowadza się do prowadzenia wyłącznie KPO. Ta forma przeznaczona jest dla podmiotów, które wytwarzają rocznie do: 100 kg odpadów niebezpiecznych lub/i nie więcej niż 5 ton odpadów innych niż niebezpieczne. Przedsiębiorcy wytwarzający większe ilości odpadów, zobowiązani są do prowadzenia pełnej ewidencji.
Ewidencję odpadów powstających w firmie można prowadzić samodzielnie lub powierzyć to zadanie podmiotowi zewnętrznemu takiemu jak np. zespół doradczy Asekol.
Jakie organy mogą kontrolować firmę z zakresu przepisów środowiskowych?
Do takich kontroli uprawnionych jest kilka organów. Są wśród nich: Inspekcja Ochrony Środowiska, Inspekcja Handlowa, urzędy gmin i urzędy marszałkowskie.
Zadaniem wojewódzkiej inspekcji ochrony środowiska (WIOŚ) jest kontrola przestrzegania, przez podmioty korzystające ze środowiska:
- przepisów ochrony środowiska;
- wydanych decyzji o warunkach korzystania ze środowiska;
- przepisów ustawy o odpadach i wytwarzanych odpadów;
- przepisów związanych z rozszerzoną odpowiedzialnością producenta, m.in. w zakresie opakowań, sprzętu elektrycznego i elektronicznego, baterii, opon, olejów, pojazdów;
- przepisów dotyczących postępowania z substancjami zubażającymi warstwę ozonową.
Są to najczęściej kontrolowane obszary w przedsiębiorstwach, nawet w niewielkim zakresie korzystających ze środowiska. Jak może przebiegać kontrola?
Inspektor WIOŚ przeprowadza wizję lokalną. Ma prawo do wstępu na teren zakładu w celu kontroli sprzętu, oceny pracy eksploatowanej instalacji, dokonania pomiarów czy pobrania próbek. Jednocześnie warto być gotowym na przegląd wszelkiej dokumentacji, dotyczącej kontrolowanych elementów, łącznie z dokumentami finansowymi.
Kontrola WIOŚ może przebiegać bardzo sprawnie, jeśli się do niej wcześniej odpowiednio przygotujemy. W przypadku kontroli planowej, często inspektor przekazuje listę dokumentów, które będą przeglądane i omawiane. Przedsiębiorca ma prawo do czynnego udziału w kontroli, dlatego warto znać rodzaj, zasady i zaplanowany przebieg kontroli.
Celem działań Inspekcji Handlowej jest ochrona interesów konsumentów oraz interesów gospodarczych państwa. Do głównych zadań inspekcji należy kontrola przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie handlu, produkcji i usług, pod względem legalności działania podmiotu, spełniania wymagań dotyczących jakości i bezpieczeństwa produktów oraz przestrzegania praw konsumentów.
Najczęściej w trakcie kontroli inspektor dokonuje oględzin, sprawdza zgodność produktów z opisem, kontroluje wymagane oznakowanie produktów, tłumaczenie na język polski oraz wypełnienie obowiązków informacyjnych. Dystrybutorzy i wprowadzający sprzęt elektryczny i elektroniczny czy baterie na rynek krajowy, podlegają istotnym obowiązkom wynikającym z ustawy o zużytym sprzęcie oraz ustawy o bateriach i akumulatorach. Ten obszar często jest głównym celem kontroli i niestety wciąż u wielu przedsiębiorców stwierdzane są nieprawidłowości, głównie w zakresie oznakowania oferowanego sprzętu oraz prawidłowej informacji dla konsumentów.
Od 1 lipca 2024r. Inspekcja Handlowa będzie również organem uprawnionym do kontroli:
– przedsiębiorców prowadzących jednostkę handlu detalicznego, jednostkę handlu hurtowego lub jednostkę gastronomiczną, w których są oferowane produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych lub zawierających tworzywa sztuczne;
– przedsiębiorców pakujących i oferujących – za pomocą urządzenia vendingowego – napoje lub żywność w produktach jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych.
Przedsiębiorcy z wymienionych grup są obowiązani do rejestracji w BDO. Pośród ich obowiązków wskazać można także prowadzanie stosownej ewidencji wydawanych opakowań, pobieranie opłat (od 1 stycznia 2024 r.), składanie sprawozdań w rejestrze BDO (pierwsze sprawozdanie za rok 2023 do 15 marca 2024) oraz – od 1 lipca 2024 r. – zapewnianie dostępności opakowań alternatywnych będących opakowaniami, wytworzonych z materiałów innych niż tworzywa sztuczne, w tym innych niż tworzywa sztuczne ulegające biodegradacji, lub dostępności opakowań wielokrotnego użytku.
Uprawnienia te wynikają z ustawy o gospodarowaniu niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej.
Kontrola urzędu gminy w przedsiębiorstwie może dotyczyć poprawności gospodarowania wytwarzanymi odpadami, zgodnie z ustawą o odpadach oraz ustawą o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Celem takiej kontroli będzie sprawdzenie spełnienia wymagań w zakresie zarówno odpadów przemysłowych, jak i komunalnych. Przeglądane mogą być zawarte umowy, prowadzona ewidencja odpadów, a także uprawnienia odbiorców odpadów. Należy spodziewać się również weryfikacji poprawności magazynowania odpadów na terenie firmy.
Z kolei urząd marszałkowski może przeprowadzić kontrolę przedsiębiorstwa w zakresie wydanych przez ten organ decyzji środowiskowych. Może także sprawdzić rzetelność składanych do urzędu sprawozdań. Mogą to być sprawozdania dotyczące rozliczenia opłat za korzystanie ze środowiska, a także sprawozdania z wytwarzanych, zbieranych czy przetwarzanych odpadów.
Szkolenia i audyty środowiskowe – warto skorzystać z pomocy profesjonalistów
Jak przygotować się do kontroli? Najlepiej przeprowadzić w przedsiębiorstwie własny audyt wszystkich obszarów i elementów działania firmy, mających wpływ na środowisko naturalne i skonfrontować je z wymaganiami prawnymi. Jeśli w trakcie kontroli zostaną stwierdzone nieprawidłowości, często organ umożliwia działania naprawcze i uzupełnienie braków, w przypadku zaległości w opłatach muszą jednak zostać naliczone odsetki skarbowe.
Audyt środowiskowy przedsiębiorstwa czy przygotowanie firmy do kontroli organów ochrony środowiska warto powierzyć profesjonalistom, np. zespołowi doradczemu ASEKOL PL. Pomagamy w zgromadzeniu stosownych dokumentów oraz w prosty i zrozumiały sposób tłumaczymy zakres kontroli.
Zapraszamy do kontaktu: szkolenia@asekol.pl.
fot. Asekol
Artykuł promocyjny
