W ciągu ostatnich dziesięciu lat podstawowy zbiór unijnych przepisów dotyczących chemikaliów („rozporządzenie REACH”) znacznie zwiększył ochronę zdrowia ludzkiego i jakości środowiska oraz przyczynił się do propagowania rozwiązań alternatywnych dla badań na zwierzętach – stwierdziła Komisja Europejska (KE).
Obecnie KE proponuje kolejne działania, aby jeszcze bardziej ułatwić wdrażanie tych przepisów.
Produkty chemiczne są obecne w każdej dziedzinie życia, w tym w różnych towarach konsumpcyjnych, takich jak ubrania, zabawki, meble i urządzenia elektryczne. Chemikalia są niezbędne w codziennym życiu, jednak niektóre substancje mogą stwarzać zagrożenie dla zdrowia ludzi i dla jakości środowiska – przekonuje KE. Opublikowany przez KE przegląd przepisów pokazuje, że dzięki rozporządzeniu w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) unijne firmy i organy zapewniają bezpieczne stosowanie chemikaliów i wycofywanie substancji niebezpiecznych.
– Rozporządzenie REACH jest najbardziej nowoczesnym i kompleksowym zbiorem przepisów dotyczących substancji chemicznych na świecie. Wiele państw spoza UE wzorowało się na nim, przygotowując własne prawodawstwo w tej dziedzinie. Chemikalia stosowane przez unijny przemysł są teraz bezpieczniejsze dla obywateli i środowiska. Musimy wykorzystać ten sukces i zagwarantować, by unijni producenci nie mieli gorszej pozycji w porównaniu z konkurencją spoza UE: trzeba zadbać o to, by przywożone towary spełniały wymagania Unii w kwestii chemikaliów – przekonuje Elżbieta Bieńkowska, komisarz ds. rynku wewnętrznego i przemysłu.
Co to jest REACH?
REACH jest europejskim rozporządzeniem w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów. Weszło ono w życie w 2007 r., zastępując wcześniejsze ramy legislacyjne dla substancji chemicznych w Unii Europejskiej (UE), które przygotowano w latach 60. i 70. ubiegłego wieku. Zasadniczo REACH ma zastosowanie do niemal wszystkich substancji chemicznych – podaje KE.
Dzięki rozporządzeniu REACH, w zgodzie z zasadą „zanieczyszczający płaci” ciężar dowodu przerzucono na przemysł, czyniąc go odpowiedzialnym za bezpieczeństwo chemikaliów w całym łańcuchu dostaw. Przedsiębiorstwa muszą określić ryzyko związane z chemikaliami i zarządzać nim, demonstrując, w jaki sposób substancje te mogą być bezpiecznie stosowane. REACH usprawnia komunikację w obrębie łańcucha dostaw, ustanawiając nowe formy współpracy między przedsiębiorstwami. W ramach REACH funkcjonują także narzędzia służące jako wskazówki i wsparcie dla przedsiębiorstw i organów publicznych w procesie jego wdrażania – informuje KE.
Rejestracje substancji rozpoczęły się w 2009 r., a pierwszy termin ich zakończenia upłynął w 2010 r. Rejestracje wstępne (wymagane, aby móc zarejestrować dotychczasowe substancje w rozłożonych w czasie terminach) odbyły się w 2008 r. z kolei 31 maja 2018 r. jest terminem ostatecznej rejestracji przez przedsiębiorstwa wszystkich chemikaliów produkowanych w UE, przywożonych do niej lub wprowadzanych do obrotu na jej obszarze w ilości powyżej tony rocznie.
Od momentu powstania w 2007 r. Europejska Agencja Chemikaliów (ECHA) odgrywa kluczową rolę we wdrażaniu wszystkich procedur REACH. Agencja posiada największą na świecie bazę danych dotyczących chemikaliów i umożliwia łatwy dostęp online do informacji na temat bezpieczeństwa chemicznego. ECHA wdraża również inne przepisy unijne związane z chemikaliami i może stać się punktem odniesienia dla zrównoważonego zarządzania takimi substancjami.
By zwiększyć efektywność REACH
– Większość Europejczyków obawia się, że są narażeni na niebezpieczne substancje. Dzięki REACH Unia skutecznie rozwiewa te obawy, rozszerzając wiedzę na temat substancji chemicznych i zakazując wprowadzania substancji szkodliwych na unijny rynek. Rozporządzenie REACH już stało się inspiracją dla prawodawstwa w dziedzinie chemikaliów w innych państwach, a dzięki dalszym ulepszeniom będziemy mogli w jeszcze większym stopniu chronić zdrowie naszych obywateli i środowisko – komentuje Karmenu Vella, komisarz ds. środowiska.
Jak zaznacza KE, REACH przynosi konkretne rezultaty. Jednak by lepiej chronić konsumentów, pracowników i środowisko, Komisja zaproponowała konkretne działania usprawniające wdrażanie rozporządzenia REACH. Celem tych działań jest poprawa jakości dokumentacji rejestracyjnej przedkładanej przez firmy, uproszczenie procedury udzielania zezwoleń oraz zapewnienie równych warunków działania dla przedsiębiorstw z UE i spoza UE.
Komisja pragnie również zapewnić większą spójność rozporządzenia REACH z przepisami w zakresie ochrony pracowników i w zakresie odpadów.
Wśród planów dotyczących tej tematyki KE wymienia omówienie rezultatów i dalszych działań związanych z drugim przeglądem rozporządzenia REACH. Ma się to odbyć podczas publicznej konferencji z udziałem Parlamentu Europejskiego, państw członkowskich i zainteresowanych stron, zaplanowanej na czerwiec 2018 r.
Na podstawie informacji nadesłanej przez Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce
fot. pixabay.com
