cz. 2. Zawiadomienie o kontroli
Kontrole realizowane przez inspektorów wojewódzkiej inspekcji ochrony środowiska (WIOŚ) z reguły przebiegają według określonego przepisami prawa schematu. Na to, które jego elementy będą miały w danej sytuacji zastosowanie, wpływ ma w dużej mierze rodzaj podejmowanej wobec przedsiębiorcy kontroli. Jednym z takich „etapów” kontroli, który w określonych sytuacjach może zostać przez WIOŚ pominięty, jest zawiadomienie przedsiębiorcy o zamiarze wszczęcia kontroli. Czym jest zawiadomienie o kontroli i czy zawsze informacja o planowanej kontroli będzie przekazana kontrolowanemu podmiotowi?
Powtórka z przepisów i zawiadomienie o kontroli
Jak wskazano w pierwszej części cyklu, kontrole przedsiębiorców prowadzone są przez WIOŚ w oparciu o regulacje zawarte w dwóch ustawach, które wzajemnie się na siebie nakładają, tworząc skomplikowaną sieć powiązań praw i obowiązków podmiotów biorących udział w kontroli. Mowa tu o ustawie o Inspekcji Ochrony Środowiska oraz ustawie Prawo przedsiębiorców.
Instytucji zawiadomienia o planowanym wszczęciu kontroli poświęcony został art. 48 ostatniej ze wspomnianych powyżej regulacji, w którym wprost wskazano, że organ kontroli doręcza przedsiębiorcy zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli. Takie zawiadomienie powinno zostać dostarczone co najmniej siedem dni przed wszczęciem kontroli, przy czym od razu należy zastrzec, że istnieje katalog czynności, które WIOŚ może podjąć przed upływem tych siedmiu dni, a mowa tu o poborze próbek, dokonaniu pomiarów czy oględzin. Oczywiście, nic nie stoi również na przeszkodzie, aby kontrolowany przedsiębiorca dobrowolnie wyraził zgodę na wcześniejsze rozpoczęcie kontroli.
Z treści samego zawiadomienia wynikać będzie wiele istotnych informacji, m.in. kluczowa kwestia dotycząca zakresu przedmiotowego kontroli, czyli jakie zagadnienia merytoryczne będą weryfikowane przez inspektorów.
Jeżeli z jakichś względów kontrola nie rozpocznie się w terminie 30 dni od daty doręczenia przedsiębiorcy zawiadomienia, wówczas WIOŚ powinien powtórnie przesłać zawiadomienie o kontroli.
Wyłączenia od obowiązku zawiadomienia
Warto pamiętać, że przepis ustalający obowiązek zawiadomienia przedsiębiorcy przez WIOŚ o kontroli stanowi regułę, a od tych, jak wiadomo, zawsze są jakieś wyjątki.
Przede wszystkim sam przepis traktujący o instytucji zawiadomienia wskazuje, że zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli nie dokonuje się, w przypadku gdy:
- przeprowadzenie kontroli jest niezbędne dla przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia, przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego lub zabezpieczenia dowodów jego popełnienia,
- przeprowadzenie kontroli jest uzasadnione bezpośrednim zagrożeniem życia, zdrowia lub środowiska,
- kontrola jest przeprowadzana przez WIOŚ w zakresie poziomów pól elektromagnetycznych emitowanych z instalacji radiokomunikacyjnej, radionawigacyjnej lub radiolokacyjnej,
- przedsiębiorca nie ma adresu zamieszkania lub adresu siedziby lub doręczanie pism na podane adresy było bezskuteczne lub utrudnione.
Powyższe wyliczenie ma charakter przykładowy i odnosi się do najczęstszych podstaw braku zawiadomienia na gruncie przepisów środowiskowych.
Zawiadomienie o kontroli i dodatkowe wyłączenia
Dodatkowe wyłączenia określa również ustawa inspekcyjna. Zgodnie z jej zapisami, przedsiębiorca nie otrzyma wcześniejszego zawiadomienia o planowanych czynnościach kontrolnych w sytuacji, gdy są one podejmowane w ramach kontroli pozaplanowych, np. jako reakcja na zgłoszoną do WIOŚ-u interwencję. W takiej sytuacji przedsiębiorcy nie uchronią nawet regulacje ochronne zawarte w ustawie Prawo przedsiębiorców.
Na koniec nie sposób nie wspomnieć o wyłączeniach z uwagi na przedmiot kontroli, czyli z uwagi na zagadnienia, które będą u przedsiębiorcy weryfikowane. Wyłączenie to jest najszersze, bowiem zawiadomienia nie otrzyma przedsiębiorca, który będzie przez WIOŚ kontrolowany w zakresie szeroko rozumianej gospodarki odpadami.
Tak więc pomimo istnienia ogólnej regulacji, obligującej WIOŚ do zawiadomienia przedsiębiorcy o planowanym wszczęciu wobec niego kontroli, nie w każdym przypadku informacja taka będzie przez kontrolującego generowana. Jeśli jednak działalność prowadzona jest w zgodzie z obowiązującymi przepisami, niespodziewana wizyta inspektorów raczej nie grozi przedsiębiorcy. Sytuacja ulegnie jednak zmianie, gdy przedmiotem kontroli będzie gospodarka odpadami lub też zostanie ona podjęta na skutek skargi lub innego zgłoszenia.
fot. sozosfera.pl (zdjęcie ilustracyjne)
Artykuł został opublikowany w ramach współpracy z Kancelarią Ochrony Środowiska
