Zmiana stosunków wodnych na gruncie sąsiednim wiąże się z orzeczeniem przez organ administracji publicznej nakazu przywrócenia na tym gruncie stanu poprzedniego bądź też wykonania urządzeń wodnych zapobiegającym szkodom. Zmiana stosunków wodnych polega na wywołaniu takiego stanu faktycznego, w którym jedna nieruchomość zalewana jest przez wody pochodzące z nieruchomości sąsiedniej lub w wyniku działań podjętych na tej nieruchomości sąsiedniej. Wynika to zazwyczaj z utwardzania lub wyrównania terenu, wybudowania na nim określonych obiektów, zasypania rowów odwadniających, nieprawidłowego zagospodarowania wód opadowych, itp. W postępowaniu prowadzonym w trybie art. 232 Prawa wodnego nie ma znaczenia to, czy działania te były „legalne” czy zostały wykonane samowolnie.
Poniższy artykuł podpowiada, jakich nieścisłości szukać w decyzji organu administracji publicznej, przewidującej nakaz wykonania określonych działań (bądź odmawiającej nałożenia takiego nakazu) w związku z działaniem, którego efektem jest bądź domniemywa się, że jest, zmiana stosunków wodnych.
Zmiana stosunków wodnych i szkoda na gruncie sąsiednim
Zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego, obowiązkiem organu jest podjęcie wszelkich czynności niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienie sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli.
Zmiana stosunków wodnych wiąże się ze szkodą na gruncie sąsiednim, którą organ jest obowiązany wykazać w decyzji. Jest to zazwyczaj zalewanie nieruchomości sąsiedniej.
Dla prawidłowego stwierdzenia, czy nastąpiła zmiana stosunków wodnych, organ jest zobowiązany ustalić:
- jaki był dokładnie stan wody na działkach objętych postępowaniem przed rozpoczęciem określonych prac (stan pierwotny)?;
- jakie zmiany zostały dokonane na poszczególnych działkach, np. czy doszło do podwyższenia terenu, czy doszło do utwardzenia gruntu, zabudowania go itp.?;
- jaki jest stan aktualny?;
- z jaką szkodą mamy do czynienia? Należy zebrać dowody tej szkody.
Konieczne zaistnienie łącznie trzech przesłanek
Do nałożenia obowiązku przywrócenia stanu poprzedniego lub wykonania urządzeń zapobiegających szkodom, konieczne jest zaistnienie i wykazanie łącznie trzech przesłanek.
Pierwszą z nich jest modyfikacja stosunków wodnych na gruncie, polegająca na zmianie kierunku i natężenia odpływu wód odpadowych lub roztopowych bądź na zmianie kierunku odpływu wód ze źródeł. Drugą przesłanka jest szkoda na gruncie sąsiednim. Trzecią natomiast, związek przyczynowy, tj. ustalenie, że zmiana stosunków wodnych spowodowała szkodę.
Zazwyczaj wykazanie, że zaszła zmiana stosunków wodnych, wymaga wiedzy specjalistycznej, wobec czego obowiązkiem organu jest zasięgnięcie opinii biegłego. Opinia ta musi w pełni wyjaśniać wszystkie istotne dla sprawy okoliczności, wymagające wiedzy specjalnej.
Organ, twierdząc, że nastąpiła zmiana stosunków wodnych powinien w uzasadnieniu decyzji poprzeć swoje stanowisko ustaleniami biegłych lub ustaleniami poczynionymi na podstawie całokształtu materiału dowodowego. W postępowaniu administracyjnym organ nie może ingerować w merytoryczną część opinii biegłego. Ma jednak obowiązek zbadać ją pod kątem rzetelności, kompletności i fachowości.
Jeżeli ktoś uważa, że organ arbitralnie stwierdził, iż zaszła (lub nie zaszła) zmiana stosunków wodnych, nie zebrawszy pełnego i wyczerpującego materiału dowodowego, a sprawie nie został powołany biegły, bądź biegły w żaden sposób nie ustalił, jak wyglądał teren przed i po dokonaniu zmiany, co jest koniecznym elementem postępowania w sprawie zmiany stosunków wodnych, to istnieją podstawy do zaskarżenia takiej decyzji.
fot. sozosfera.pl (zdjęcie ilustracyjne)
Artykuł został opublikowany w ramach współpracy z Kancelarią Radcy Prawnego Dominiki Nosal
