Ustawa krajobrazowa – narzędzie kształtowania ładu reklamowego Cz. II

W drugiej części cyklu artykułów dotyczących kształtowania ładu reklamowego na terenie gminy, przedstawione zostaną obligatoryjne elementy, jakie musi zawierać jeden z dwóch podstawowych instrumentów, które otrzymały rady gmin w wyniku wejścia w życie Ustawy z 24 kwietnia 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu (DzU z 2015 r. poz. 774 – ustawa krajobrazowa), a mianowicie tzw. uchwała reklamowa.

Jak już zaznaczono na wstępie, uchwała określająca zasady i warunki sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń, ich gabaryty, standardy jakościowe oraz rodzaje materiałów budowlanych, z jakich mogą być wykonane (uchwała reklamowa) to zupełnie nowy instrument prawny, który ustawa krajobrazowa przyznała radom gmin, w celu kształtowania polityki reklamowej na ich terenie. Przed wejściem w życie ustawy krajobrazowej na mocy uchylonego art. 15 ust. 3 pkt 9 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (u.p.z.p.), regulacje z zakresu objętego obecnie uchwałą reklamową mogły być umieszczane w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Ustawodawca zdecydował jednak o wyłączeniu tego zakresu regulacji do osobnej uchwały, w celu wzmocnienia pozycji gminy w kształtowaniu ładu reklamowego.

Na wstępie należy podkreślić, że samo przyjęcie uchwały reklamowej nie jest obligatoryjne. Artykuł 37a ust. 1 u.p.z.p. stanowi bowiem wprost, że rada gminy może uchwalić tego typu regulację. Zastosowanie tego rozwiązania jest zatem w pełni zależne od woli politycznej i w żadnym wypadku nie może być traktowane jako obowiązek gminy.

Obligatoryjne elementy uchwały reklamowej
Zakres regulacji uchwały reklamowej został precyzyjnie określony w art. 37a u.p.z.p. Zauważyć trzeba, że w przepisie tym uregulowano zarówno obligatoryjne elementy uchwały reklamowej, jak i możliwe do zastosowania w jej treści rozwiązania fakultatywne. Przedmiotem zainteresowania niniejszego artykułu będą jednak, tylko te pierwsze. Są to mianowicie:

  • zasady i warunki sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń;
  • gabaryty ww. obiektów;
  • standardy jakościowe oraz rodzaje materiałów budowlanych, z jakich mogą być wykonane.

Nieco inaczej uregulowane zostały natomiast obligatoryjne elementy uchwały w odniesieniu do szyldów. Zgodnie z art. 37a ust. 2 u.p.z.p., uchwała taka musi zawierać:

  • zasady i warunki sytuowania szyldów;
  • gabaryty szyldów;
  • liczbę szyldów, które mogą być umieszczone na danej nieruchomości przez podmiot prowadzący na niej działalność.

Należy zauważyć, że w odniesieniu do szyldów rada gminy nie ma możliwości określenia rodzajów materiałów budowlanych, z jakich mają być one wykonane, oraz standardów jakościowych. Może jednak dodatkowo wskazać maksymalną liczbę szyldów umieszczonych na danej nieruchomości przez podmiot prowadzący na niej działalność. Co istotne, ograniczenie to nie dotyczy sumarycznej liczby szyldów na danej nieruchomości, a liczby szyldów umieszczonych na nieruchomości przez dany podmiot. Jeżeli zatem w jednej posesji działalność prowadzą np. dwa podmioty, a uchwała reklamowa ustala maksymalną liczbę szyldów na dwa, to na danej nieruchomości mogą zostać w sumie posadowione cztery szyldy (po dwa na każdy podmiot prowadzący działalność).

Warto podkreślić, że mimo zamkniętego charakteru katalogu elementów obligatoryjnych uchwały reklamowej jej zakres jest bardzo szeroki, bowiem już samo pojęcie zasad i warunków sytuowania obiektów może dotyczyć zarówno ich umiejscowienia względem innych obiektów lub istotnych punktów (np. skrzyżowań), jak i sposobu ich położenia (np. tego, w jaki sposób urządzenia reklamowe mogą być posadowione względem obiektów na których są umieszczane). Pojęcie „gabarytów” wydaje się jasne i dotyczy wymiarów obiektów reklamowych w układzie trójwymiarowym, tj. ich wysokości, szerokości oraz długości.

Co do standardów jakościowych oraz rodzajów materiałów budowlanych, należy wskazać, że chodzi tutaj o substancję, z jakiej są wykonane obiekty reklamowe, oraz specyficzne cechy ich wykonania, które w treści uchwały powinny być opisane odpowiednim, fachowym językiem.

Ostatnim, obligatoryjnym elementem uchwały reklamowej, jest wskazany w art. 37a ust. 9 u.p.z.p. nakaz określenia w jej treści warunków oraz terminu dostosowania istniejących w dniu jej wejścia w życie obiektów małej architektury, ogrodzeń oraz tablic reklamowych i urządzeń reklamowych do zakazów, zasad i warunków w niej określonych.

Uchwała reklamowa będzie zatem dotyczyła nie tylko obiektów sytuowanych po jej wejściu w życie, ale także będzie zawierała zobowiązanie dostosowania już istniejących obiektów do zawartych w niej wymagań. Co istotne, termin takiego dostosowania nie będzie mógł być krótszy niż 12 miesięcy. Obowiązek będzie dotyczył jednak wszystkich obiektów na terenie objętym uchwałą (zatem de facto na terenie całej gminy), o ile nie znajdą zastosowania fakultatywne zwolnienia z tego obowiązku, które omówione zostaną w kolejnych artykułach cyklu.

Dodatkowe wytyczne dotyczące treści uchwały
Na marginesie prowadzonych rozważań należy zauważyć, że dodatkowe wytyczne dotyczące treści uchwały reklamowej zawiera także art. 19 ust. 1b Ustawy z 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (t. j. DzU z 2014 r. poz. 1446, z późn. zm.), dodany do niej na mocy ustawy krajobrazowej. Zgodnie z powyższym przepisem, w uchwale reklamowej należy uwzględnić w szczególności ochronę zabytków zarówno wpisanych do rejestru zabytków, jak i innych znajdujących się w gminnej ewidencji zabytków, a także wnioski i rekomendacje wynikające z audytów krajobrazowych oraz plany ochrony parków krajobrazowych. Ponieważ jednak umieszczanie urządzeń reklamowych na obiektach uznawanych za zabytki i tak podlega szczególnym wymogom prawnym, obowiązek wzięcia pod uwagę ich ochrony w toku prac nad uchwałą reklamową ma charakter jedynie normy programowej, wskazującej wartości, jakimi ma się kierować rada gminy, uchwalając przedmiotową uchwałę.

Regulacje te będą miały natomiast szczególnie istotne znaczenie w zakresie umieszczania obiektów o charakterze reklamowym na obszarach, które w audytach krajobrazowych zostaną wskazane jako krajobrazy priorytetowe czy też zostaną objęte jedną z form ochrony, wskazanych w art. 38a ust. 3 pkt 2 u.p.z.p. Wskazać należy, że – w rozumieniu art. 2 pkt 16f u.p.z.p. – krajobrazem priorytetowym jest krajobraz szczególnie cenny dla społeczeństwa ze względu na swoje wartości przyrodnicze, kulturowe, historyczne, architektoniczne, urbanistyczne, ruralistyczne lub estetyczno-widokowe, i jako taki wymagający zachowania lub określenia zasad i warunków jego kształtowania. Za obszary objęte jedną z form ochrony mogą zostać zatem uznane, z dużą dozą prawdopodobieństwa, np. historyczne centra miast. Trudno jednak już obecnie precyzyjnie antycypować wyniki audytów krajobrazowych, które samorządy województw muszą przeprowadzić w ciągu trzech lat od dnia wejścia w życie ustawy krajobrazowej, tzn. do 11 września 2018 r. Ze względu na złożoność i wysoki stopień skomplikowania problemu należy się spodziewać, że będzie to zajęcie czasochłonne. Niewątpliwie jednak wyniki tych działań będą miały wpływ na treść uchwał reklamowych, w szczególności dotyczących obszarów obejmujących krajobrazy o szczególnej wartości.

Na koniec należy zaznaczyć, że przeprowadzenie audytu krajobrazowego nie warunkuje samej możliwości przyjęcia uchwały reklamowej przez radę gminy. Tego typu regulacje mogą być więc przyjmowane także przed przeprowadzeniem audytów krajobrazowych przez sejmiki województw. Realizacja audytu po wejściu w życie uchwały reklamowej może co najwyżej powodować konieczność odpowiedniej modyfikacji jej treści.

Możliwość, a nie obowiązek
Podsumowując, raz jeszcze należy podkreślić, iż przyjęcie przez radę gminy uchwały reklamowej nie jest w żadnym zakresie obligatoryjne, a w pełni zależne od woli politycznej samorządowców. W przypadku jednak podjęcia prac nad tym aktem nie można zapominać o tym, że zakres elementów obligatoryjnych uchwały reklamowej jest niezwykle szeroki i to w odniesieniu zarówno do tablic i urządzeń reklamowych, jak i szyldów. Niezwykle istotny jest fakt, iż regulacje wprowadzane uchwałą reklamową będą dotyczyły wszystkich urządzeń reklamowych, znajdujących się na obszarze, który będzie ona obejmować, w tym również posadowionych przed jej przyjęciem. Co istotne, te ostatnie będą musiały zostać dostosowane do zapisów uchwały reklamowej w terminie nie krótszym niż 12 miesięcy od dnia wejścia w życie uchwały. Ponadto na treść uchwal reklamowych będą miały wpływ także audyty krajobrazowe, nad którymi aktualnie prowadzone są prace na szczeblu samorządów wojewódzkich.

W kolejnym artykule zostaną omówione fakultatywne elementy uchwały reklamowej, a także zakres przestrzenny, jaki będzie ona obejmowała.

fot. na otwarcie pixabay.com

Partner Portalu

Partner Portalu

partner merytoryczny