Legislacja dotycząca „zielonej taksonomii”

Unijna legislacja dotycząca „zielonej taksonomii” – Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852

W 2021 r. ostatecznego kształtu powinna nabrać unijna legislacja dotycząca „zielonej taksonomii”. Taksonomię ustanowiono Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje oraz zmieniające rozporządzenie (UE) 2019/2088.

Legislacja dotycząca „zielonej taksonomii” – kogo i do czego zobowiązuje Rozporządzenie 2020/852?

Wspomniane rozporządzenie zobowiązuje uczestników rynku finansowego, oferujących produkty finansowe służące do inwestycji w działalność gospodarczą przyczyniającą się do realizacji celów środowiskowych, do publikowania informacji o celach środowiskowych, do których osiągnięcia przyczynia się dane przedsięwzięcie, oraz do wyjaśniania, dlaczego doinwestowywana działalność gospodarcza kwalifikuje się jako zrównoważona środowiskowo. W efekcie ciężar dostarczenia tych informacji uczestnikowi rynku finansowego spoczywać będzie na doinwestowywanych przez niego podmiotach. Rozporządzenie 2020/852 zobowiązuje również duże przedsiębiorstwa niefinansowe, zatrudniające więcej niż 500 pracowników, podlegające obowiązkom sprawozdawczym wynikającym z dyrektywy 2013/34/UE i 2014/95/UE dotyczącym zrównoważonej ekologicznie działalności gospodarczej, do publikowania również informacji o tym, w jaki sposób i w jakim zakresie działalność przedsiębiorstwa jest związana z działalnością gospodarczą, która kwalifikuje się jako zrównoważona pod względem środowiskowym. Przedsiębiorstwa niefinansowe ujawniać mają w szczególności:

a) udział procentowy ich obrotu pochodzący z produktów lub usług związanych z działalnością gospodarczą, która kwalifikuje się jako zrównoważona środowiskowo,

b) udział procentowy ich nakładów inwestycyjnych oraz wydatków operacyjnych odpowiadający aktywom lub procesom związanym z działalnością gospodarczą, która kwalifikuje się jako zrównoważona środowiskowo.

Działalność zrównoważona pod względem środowiskowym

W celu jednolitego egzekwowania opisanych wyżej obowiązków sprawozdawczych, rozporządzenie 2020/852 ustanawia zasady klasyfikacji działalności gospodarczej jako zrównoważonej pod względem środowiskowym. Zgodnie z nimi, działalność gospodarcza kwalifikuje się jako zrównoważona pod względem środowiskowym, jeżeli:

a) w znacznym stopniu przyczynia się do osiągnięcia jednego lub więcej opisanych niżej celów środowiskowych,

b) nie szkodzi znacząco żadnemu z tych celów środowiskowych,

c) jest prowadzona zgodnie z minimalnymi zabezpieczeniami,

d) spełnia techniczne kryteria screeningu, ustanowione przez Komisję Europejską.

W rozporządzeniu 2020/852 określono sześć celów środowiskowych:

a) łagodzenie skutków zmiany klimatu,

b) dostosowanie do zmiany klimatu,

c) zrównoważone użytkowanie i ochrona zasobów wodnych i morskich,

d) przejście na gospodarkę obiegową,

e) zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola,

f) ochrona i odbudowa różnorodności biologicznej i ekosystemów.

Zgodnie z rozporządzeniem, na poziomie UE klasyfikacja działalności gospodarczej jako zrównoważonej pod względem środowiskowym powinna w przyszłości służyć również jako podstawa dla innych środków ekonomicznych i regulacyjnych, w tym polityk unijnych, wspierających zrównoważone finansowanie. Można zatem założyć, że spełnienie technicznych kryteriów omawianej klasyfikacji działalności będzie wkrótce miało kluczowe znaczenie także przy dystrybucji środków z funduszy europejskich.

Techniczne kryteria screeningu

Ustanawiane i aktualizowane przez Komisję Europejską, w drodze aktów delegowanych na mocy rozporządzenia 2020/852, techniczne kryteria screeningu kwalifikujące działalność jako zrównoważoną pod względem środowiskowym dla każdego z sześciu celów środowiskowych powinny m.in:

– określać minimalne wymagania, które muszą być spełnione, aby uniknąć znacznej szkody dla któregokolwiek z celów środowiskowych,

– uwzględniać w najszerszym możliwym zakresie progi ilościowe, a w przeciwnym razie – określać wymogi jakościowe;

– w stosownych przypadkach opierać się na unijnych systemach oznakowania i certyfikacji, metodach oceny śladu środowiskowego i unijnych systemach klasyfikacji statystycznej oraz uwzględniać obowiązujące przepisy UE;

– w miarę możliwości wykorzystywać wskaźniki zrównoważonego rozwoju, o których mowa w art. 4 ust. 6 rozporządzenia (UE) 2019/2088;

– opierać się na rozstrzygających dowodach naukowych i zasadzie ostrożności, zapisanej w art. 191 Traktatu Ustanawiającego Unię Europejską;

– uwzględniać cykl życia;

– obejmować wszystkie istotne rodzaje działalności gospodarczej w ramach danego sektora;

– być łatwe w stosowaniu i ustanowione w sposób ułatwiający weryfikację ich zgodności.

Legislacja dotycząca „zielonej taksonomii” – projekty zestawów kryteriów screeningowych

21 kwietnia 2021 r. Komisja Europejska opublikowała projekty dwóch zestawów technicznych kryteriów screeningowych: pierwszy dotyczący określenia warunków, w jakich działalność gospodarcza kwalifikuje się jako wnosząca istotny wkład w łagodzenie skutków zmiany klimatu, i drugi dotyczący warunków, w jakich działalność gospodarcza kwalifikuje się jako wnosząca istotny wkład w przystosowanie do zmiany klimatu. Obejmują one blisko 100 rodzajów działalności gospodarczej w sektorach: 1) rolnictwa i leśnictwa, 2) ochrony środowiska i rekultywacji, 3) przetwórstwa przemysłowego, 4) energetyki, 5) dostaw wody, gospodarowania ściekami i odpadami oraz działalności związanej z rekultywacją, 6) transportu, 7) budownictwa i obsługi nieruchomości, 8) informacji i komunikacji, 9) działalności profesjonalnej, naukowej i technicznej, 10) działalności finansowej i ubezpieczeniowej, 11) edukacji, 12) opieki zdrowotnej i pomocy społecznej, 13) sztuki, rozrywki i rekreacji.

W czerwcu 2021 r. planowane jest rozpoczęcie konsultacji społecznych w sprawie projektów kryteriów screeningu dotyczących pozostałych czterech celów środowiskowych (zrównoważone wykorzystanie i ochrona zasobów wodnych i morskich, przejście na gospodarkę cyrkulacyjną, zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola, ochrona i odbudowa różnorodności biologicznej i ekosystemów).

Z kolei 7 maja 2021 r. Komisja opublikowała projekt rozporządzenia określającego treść i sposób prezentacji informacji ujawnianych przez przedsiębiorstwa podlegające przepisom art. 19a lub 29a dyrektywy 2013/34/UE dotyczącym zrównoważonej ekologicznie działalności gospodarczej, oraz określającego metodykę wypełnienia tego obowiązku ujawniania informacji.

Legislacja dotycząca „zielonej taksonomii” – weryfikacja oświadczeń

Obowiązki nałożone na przedsiębiorców na mocy rozporządzenia 2020/852 mają zastosowanie w odniesieniu do celów środowiskowych opisanych jako „łagodzenie zmiany klimatu” i „przystosowanie do zmiany klimatu” od 1 stycznia 2022 r. W odniesieniu do pozostałych celów środowiskowych obowiązki nałożone na mocy rozporządzenia w sprawie taksonomii stosować się będzie od 1 stycznia 2023 r.

Rozporządzenie 2020/852 nie ustanawia szczególnych wymogów dla weryfikacji oświadczeń uczestników rynku finansowego lub dużych przedsiębiorstw w zakresie działalności zrównoważonej środowiskowo. Kwestia ta w stosunku do dużych przedsiębiorstw objęta jest postanowieniami dotyczącymi audytu, wynikającymi z dyrektywy 2013/34/UE. Państwa członkowskie UE powinny jednak zapewnić monitorowanie przestrzegania wymogów dotyczących ujawniania informacji określonych w rozporządzeniu oraz zapewnić, że ich właściwe organy posiadają wszelkie niezbędne uprawnienia do wykonywania swoich funkcji na mocy rozporządzenia. W wąskim zakresie obowiązek weryfikacji przewidują projekty dwóch zestawów technicznych kryteriów screeningowych, opublikowane przez Komisję Europejską, w odniesieniu do weryfikacji przeprowadzanej przez niezależną stronę trzecią deklarowanych ilościowych ograniczeń emisji gazów cieplarnianych w cyklu życia.

Przegląd działalności i ujęcie w sprawozdawczości

Po opublikowaniu przez Komisję Europejską ostatecznych wersji aktów delegowanych zawierających kryteria screeningowe podmioty podlegające obowiązkom wynikającym z rozporządzenia 2020/852 powinny przystąpić do przeglądu prowadzonej przez nie działalności pod kątem spełniania przez nią bądź nie kryteriów zrównoważenia środowiskowego. W odniesieniu do celów środowiskowych „łagodzenie zmiany klimatu” i „przystosowanie do zmiany klimatu” informacje o tym należało będzie uwzględniać w sprawozdawczości, począwszy od sprawozdań za 2022 r., a w stosunku do pozostałych celów środowiskowych – począwszy od sprawozdań za 2023 r.

fot. na otwarcie sozosfera.pl (zdjęcie ilustracyjne), tytuł i śródtytuły od redakcji

Artykuł opublikowany w ramach współpracy z Kancelarią Radców Prawnych Klatka i Partnerzy

Kancelaria Radców Prawnych Klatka i Partnerzy

Michał Kuźniak

Absolwent Uniwersytetu Śląskiego oraz Politechniki Śląskiej (MBA). Radca prawny od 2006 r., partner w Kancelarii Radców Prawnych Klatka i Partnerzy w Katowicach, ekspert Polskiej Izby Ekologii w dziedzinie prawa ochrony środowiska od 2012 r., redaktor portalu www.prawoochronysrodowiska.com.pl, wykładowca z dziedziny prawa ochrony środowiska. Posiada wieloletnie doświadczenie w obsłudze prawnej podmiotów z sektora gospodarki odpadami oraz organów administracji publicznej stosujących przepisy o ochronie środowiska; e-mail: Michal.Kuzniak@radca.prawny.com.pl

Partner Portalu

Partner Portalu

Partner Portalu

partner merytoryczny

reklama

 

partner merytoryczny