Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach (decyzja środowiskowa) określa środowiskowe uwarunkowania realizacji przedsięwzięcia. Jej uzyskanie dotyczy planowanych inwestycji zaliczanych do dwóch grup: przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko lub przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. Co w sytuacji, gdy inwestor napotyka sprzeczne uzgodnienia organów w odniesieniu do raportu o oddziaływaniu na środowisko?
Warto przypomnieć, że szczegółowy katalog inwestycji wymagających uzyskania decyzji środowiskowej znajduje się w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko.
Procedura wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach
W toku prowadzenia procedury administracyjnej w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, organ prowadzący – poza elementami procedury wynikającymi z przepisów kodeksu postępowania administracyjnego – zobowiązany jest realizować wymogi określone w art. 77 Ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (ustawa ooś).
Powyższy artykuł ustawy ooś wskazuje na czynności, jakie należy podjąć w przypadku, gdy przeprowadzana jest ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko lub w sytuacji, gdy został opracowany raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko (raport ooś). Do oczywistych czynności administracyjnych należy uzgodnienie oraz opiniowanie takiego raportu. W przypadku, gdy organem prowadzącym postępowanie jest wójt (burmistrz lub prezydent miasta), raport ooś przekazany zostaje do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska (RDOŚ), Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego oraz Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie. Wyjątek wskazuje tutaj art. 77 ust. 1 pkt 2 i 4 ustawy ooś, stanowiący, iż uzgodnienia nie są wymagane, jeśli organ ten wyraził wcześniej opinię, że nie zachodzi potrzeba przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko (nie dotyczy to RDOŚ-u).
Co w przypadku gdy pojawiają się sprzeczne uzgodnienia organów?
Jedną ze zmian ustawy ooś, wprowadzonych w 2017 r., było dodanie art. 77 ust. 9 wskazującego, iż „W przypadku gdy uzgodnienia organów, o których mowa w ust. 1 (RDOŚ, Wody Polskie – przyp. autora), są ze sobą sprzeczne, organ prowadzący postępowanie w sprawie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach rozstrzyga te sprzeczności w terminie 14 dni od dnia otrzymania uzgodnień, po uprzednim porozumieniu z organami, których uzgodnienia były ze sobą sprzeczne, i uwzględnia to rozstrzygnięcie w decyzji kończącej postępowanie, wydanej w terminie 30 dni od dnia otrzymania uzgodnienia organów. Do porozumienia nie stosuje się przepisu art. 106 Kodeksu postępowania administracyjnego”. Oznacza to, iż rolą organu prowadzącego będzie podjęcie takich działań, które pozwolą na rozstrzygnięcie sprzeczności oraz doprowadzą do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.
Sprzeczne uzgodnienia organów i istota ich rozstrzygania
Istotą ww. przepisu ustawy ooś wydaje się być kwestia rozbieżności merytorycznych w uzgodnieniach oraz w stanowiskach organów w odniesieniu do uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia bądź odmowy tego uzgodnienia. Przykładem może być np. odmowa jednego z organów zakresie uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia, z uwagi na kwestie merytoryczne podlegające badaniu przez dany organ (RDOŚ lub Wody Polskie), polegające na wykazaniu negatywnego wpływu planowanej inwestycji na środowisko. W takim przypadku rozstrzygnięcie wraz ze szczegółowym uzasadnieniem będzie leżało po stronie organu prowadzącego, który w uzasadnieniu decyzji winien szczegółowo wyjaśnić, jak poszczególne stanowiska organów wpłynęły na rozstrzygnięcie, oraz merytorycznie odnieść się do poszczególnych uzgodnień, mając na uwadze wpływ planowanej inwestycji na środowisko.
Innym przykładem rozbieżności stanowisk będzie określenie różnych warunków realizacji przedsięwzięcia w odniesieniu do tego samego zagadnienia (np. jeden z organów uzgadnia realizację przedsięwzięcia poprzez prowadzenie robót budowlanych w innych godzinach niż organ drugi lub rozbieżne są stanowiska co do lokalizacji zaplecza budowy). Stawia to konieczność zasięgnięcia stanowiska (porozumienia się) organów, które te sprzeczne stanowiska zajęły oraz wypracowania takich warunków, przeniesionych do decyzji środowiskowej, które pozwolą na realizację przedsięwzięcia przy poszanowaniu przepisów prawa oraz możliwie minimalnej ingerencji w środowisko przyrodnicze.
Co ważne, jak wynika z przepisów ustawy ooś, co również wskazano w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi (WSA) z 26 lutego 2021 r. (sygn. akt II SA/Łd 274/20), przepis ten znajduje odpowiednie zastosowanie do postępowania w przedmiocie zmiany ostatecznej decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, o czym stanowi wprost z art. 87 ustawy ooś.
Jedno z najmniej doprecyzowanych zagadnień
Procedura rozstrzygania sprzecznych stanowisk organów w toku postępowania administracyjnego o wydanie decyzji środowiskowej, pozostaje jednym z najmniej doprecyzowanych w ustawie ooś zagadnień. Pozostawia to wiele wątpliwości, te z kolei mogą powodować błędy proceduralne, których wpływ na ważność rozstrzygnięcia pozostaje nie bez znaczenia, w szczególności w przypadku ewentualnych odwołań czy skarg do sądów administracyjnych. Artykuł 77 ust. 9 ustawy ooś nie określa formy rozstrzygnięcia sprzeczności pomiędzy uzgodnieniami organów wymaganymi na podstawie art. 77 ust. 1, 1a, 1b i 4. Stanowi on natomiast, że rozstrzygnięcie to powinno zostać uwzględnione w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Oznacza to, że sama procedura rozstrzygnięcia winna być przeprowadzona z należytą starannością, pozwalającą na szczegółowe udokumentowanie procesu porozumienia przed organami uzgadniającymi, a dokładny opis jej przebiegu oraz wynik powinny znaleźć odzwierciedlenie w uzasadnieniu wydanej decyzji środowiskowej.
Artykuł opublikowany w ramach współpracy z LC Consulting
fot. sozosfera.pl (zdjęcie ilustracyjne)
