Nowelizacja ustawy o odnawialnych źródłach energii, która weszła w życie 14 lipca 2018 r., nie tylko wprowadziła nowe instrumenty w zakresie systemu wsparcia wytwarzania biometanu, ale również przesądziła o konieczności wdrożenia nowych zasad dotyczących możliwości zatłaczania biometanu do gazowej sieci dystrybucyjnej. Jest to podstawowy element odnoszący się do warunków prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania oraz sprzedaży biometanu.
Jednym z kluczowych elementów związanych z wytwarzaniem oraz sprzedażą biometanu są szczegółowe warunki wprowadzania biometanu do gazowej sieci dystrybucyjnej [o czym można przeczytać w „Wytwarzanie i sprzedaż zielonego gazu w biogazowni rolniczej”, M. Tarka, M. Trupkiewicz, Biomasa 2017, Nr 5 (34), oraz „Biometan szansą na pewny zysk”, M. Tarka, M. Trupkiewicz, Rynek Biogazu Lipiec 2017, s. 12-15]. Warunki te nie tylko umożliwiają fizyczny transport oraz handel biometanem, ale są też ważnym elementem objęcia tego typu instalacji odpowiednim systemem wsparcia. W związku z ostatnią nowelizacją ustawy o odnawialnych źródłach energii (OZE) prowadzone są już w tym zakresie intensywne zabiegi związane z przygotowaniem nowych rozwiązań prawnych, uwzględniających aktualną treść ww. ustawy.
Rozporządzenie biogazowe – aktywnie uczestniczyć w pracach
W wykazie prac legislacyjnych dotyczących projektów rozporządzeń przygotowywanych przez Ministra Energii, zawartym w Biuletynie Informacji Publicznej tego resortu, widnieje m.in. działanie dotyczące rozpoczęcia prac nad projektem rozporządzenia Ministra Energii w sprawie szczegółowego zakresu obowiązku potwierdzania danych dotyczących ilości wytworzonego biogazu rolniczego w instalacji odnawianego źródła energii (dalej: rozporządzenie biogazowe). Odpowiednio skonsolidowana branża biogazowa powinna aktywnie uczestniczyć w konsultacjach przygotowywanych rozwiązań prawnych, gdyż mogą one zaważyć na ekonomicznych warunkach prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie sprzedaży biometanu już w najbliższej przyszłości.
Dotychczasowe rozwiązania w tym obszarze wynikały z rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 24 sierpnia 2011 r. w sprawie szczegółowego zakresu obowiązku potwierdzania danych dotyczących wytwarzanego biogazu rolniczego wprowadzonego do sieci dystrybucyjnej gazowej, wydanego na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 9a ust. 11 Prawa energetycznego. Niemniej, zgodnie z przepisami przejściowymi (art. 206 pkt 1 ustawy o OZE), rozporządzenie to wygasło z mocy prawa 30 czerwca 2018 r. W związku z powyższym w terminie tym powinny zostać wydane nowe przepisy wykonawcze, oparte już bezpośrednio na podstawie prawnej wynikającej z ustawy o OZE, co niewątpliwie dało impuls do rozpoczęcia prac legislacyjnych nad analizowanym zagadnieniem rozporządzenia biogazowego.
Aktualna delegacja ustawowa, zawarta w art. 62 ustawy o OZE, upoważnia ministra właściwego ds. energii, aby w drodze rozporządzenia określił szczegółowy zakres obowiązku potwierdzania danych, o którym mowa w art. 49 ust. 4 ustawy o OZE, w tym wymagania dotyczące pomiarów, rejestracji i sposobu obliczania ilości wytwarzanego biogazu rolniczego, miejsca dokonywania pomiarów ilości wytwarzanego biogazu rolniczego na potrzeby realizacji obowiązku potwierdzania danych, a także sposobu przeliczania ilości wytworzonego biogazu rolniczego na ekwiwalentną ilość energii elektrycznej wytwarzanej w instalacjach biometanowych – biorąc pod uwagę potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa funkcjonowania systemu gazowego, dostępne technologie wytwarzania biogazu rolniczego oraz potrzebę ustalenia ilości tego biogazu.
Rozporządzenie biogazowe i zatłaczanie biometanu do sieci gazowej
Warto zaznaczyć, że zakres przedmiotowy unormowania obu rozporządzeń (dotychczasowego oraz nowego) nie jest tożsamy. Nowe rozporządzenie biogazowe, ze względu na ograniczenie upoważnienia do wydania przepisów wykonawczych, w odróżnieniu od dotychczasowego aktu wykonawczego, w sposób szczegółowy nie reguluje takich zagadnień jak parametry jakościowe (fizykochemiczne) biogazu rolniczego wprowadzanego do gazowej sieci dystrybucyjnej, a także szczegółowych warunków przyłączania do gazowej sieci dystrybucyjnej instalacji OZE wytwarzających biogaz rolniczy. Przepisy ustawy o OZE odsyłają w tym zakresie do odpowiednich przepisów Prawa energetycznego oraz Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu gazowego, mających w tym zakresie charakter leges generales.
Niemniej branża biogazowa na etapie kolejnej nowelizacji ustawy o OZE przygotowuje odpowiednie argumenty, udokumentowane pod kątem technicznym, uzasadniające konieczność zmiany delegacji ustawowej w zakresie konieczności określenia szczegółowych parametrów jakościowych biometanu zatłaczanego do gazowej sieci dystrybucyjnej, które w tym obszarze mogłyby mieć charakter bardziej szczegółowy (leges speciales) i dotyczyć wyłącznie paliwa gazowego w postaci biometanu.
Kluczowym elementem regulowanym przedmiotowym rozporządzeniem biogazowym będzie też kwestia dotycząca zasad wyliczania ekwiwalentnej ilości energii elektrycznej przeliczanej z biogazu rolniczego, która jest podstawowym elementem umożliwiającym określenie odpowiedniego poziomu pomocy publicznej, wynikającego z dedykowanych instalacjom biometanowym instrumentom wsparcia w postaci aukcji OZE oraz świadectw pochodzenia biogazu rolniczego (tzw. brązowych certyfikatów).
Powołać Radę ds. Biometnu
Podsumowując, proces przygotowywania odpowiednich przepisów wykonawczych w zakresie danych dotyczących wytwarzanego biogazu rolniczego wkracza w decydującą fazę, co wymaga stałego nadzoru poszczególnych interesariuszy. Nie inaczej jest też z trwającymi pracami nad kolejną zapowiadaną przez Ministerstwo Energii nowelizacją ustawy o OZE. Doświadczenie pokazuje bowiem, że tylko odpowiednio ustrukturyzowana i mówiąca jednym głosem – poprzez powołanie chociażby Rady ds. Biometanu – branża biogazowa może skutecznie przedstawiać oraz konsultować spójne rozwiązania dotyczące rozwoju sektora biometanowego. Odpowiednim miejscem konsolidującym dużą liczbę interesariuszy są choćby cyklicznie odbywające się konferencje biogazowe (np. Narodowy Kongres Biometanu), których jedną z podstawowych konkluzji powinno być przygotowanie oraz przedstawienie Ministerstwu Energii kompleksowych i spójnych rozwiązań prawnych normujących zasady prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i handlu biometanem w Polsce.