O tym, że Nature Restoration Law (NRL) zostało przyjęte, i właśnie wchodzi w życie przypomniała 19 sierpnia br., wraz z innymi organizacjami proekologicznymi, Pracownia na rzecz Wszystkich Istot. Organizacje zwróciły uwagę, że cele NRL w zakresie odbudowy i ochrony zasobów przyrodniczych dotyczą każdego państwa Unii Europejskiej (UE). Unijne kraje zdecydowały się przywrócić Europie różnorodną biologicznie i odporną na zmianę klimatu przyrodę, zmniejszyć antropopresję i odbudować ekosystemy. By doprowadzić do przyjęcia tego prawa, ponad 200 organizacji pozarządowych wspólnie pracowało przez ponad dwa lata, a w bezpośrednie działania zaangażował się ponad milion obywateli UE. W nadesłanej informacji wskazano, że teraz zaangażowane w ten proces organizacje i osoby świętują, ponieważ nowe prawo zaczęło obowiązywać 18 sierpnia 2024 r.
Nature Restoration Law – najważniejsze od 20 lat prawo dotyczące przyrody
– Fakt, że najważniejsze od 20 lat prawo dotyczące przyrody zostało przyjęte, bardzo nas cieszy. Mówimy przecież o prawie, które dotyczy kluczowych wyzwań – naszego bezpieczeństwa żywieniowego, zapobiegania suszom i powodziom, zmniejszenia skutków fal upałów. Rozporządzenie ustanawia ramy dla działań, które będą musiały zrealizować państwa członkowskie, aby do 2030 roku przywrócić przyrodzie co najmniej 20% obszarów lądowych i co najmniej 20% obszarów morskich, a do 2050 r. odbudować wszystkie ekosystemy, które tego wymagają – powiedziała Justyna Choroś z Koalicji 10%, przedstawicielka Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków. – Tak naprawdę praca dopiero się rozpoczyna – dodała.
Rozporządzenie jest dla naszego kraju ogromną szansą – twierdzą zgodnie polskie organizacje ekologiczne, które aktywnie działały na rzecz przyjęcia NRL. Podkreślają, że każda inwestycja w zasoby przyrodnicze przynosi korzyści od 8 do nawet 38 razy większe niż poniesione koszty, a szacunki przygotowywane dla Polski mówią o korzyściach średnio 11-krotnie większych. Odbudowa ekosystemów ma być skorelowana z przemianami gospodarczymi i społecznymi, tworzeniem wysokiej jakości miejsc pracy i zrównoważonym wzrostem, dlatego że w NRL podkreślany jest kompleksowy wymiar nowego prawa. Dotyczy ono naszych zasobów przyrodniczych i będzie miało równie duży wpływ zarówno na parki narodowe, jak i na miasta.
Deklaracje wpisujące się w założenia Nature Restoration Law
– Deklaracje zawarte w umowie koalicyjnej, dotyczące przyrody, wpisują się w założenia Nature Restoration Law. Mam na myśli polityczną wolę wyłączenia 20% najcenniejszych lasów z użytkowania gospodarczego, wprowadzenia zakazu spalania drewna w energetyce zawodowej, ustanowienia społecznego nadzoru nad lasami, wdrożenia programu odnowy bagien i torfowisk, zwiększenia powierzchni parków narodowych, wdrożenia stałego monitoringu czystości rzek oraz ich renaturyzacji, przyspieszenia zielonej transformacji energetycznej… – skomentował Augustyn Mikos z Pracowni na rzecz Wszystkich Istot. – Zmiana jest potrzebna – nie możemy przecież funkcjonować w oderwaniu od środowiska naturalnego. Nikt nie neguje już wyzwań wynikających ze zmiany klimatu, staramy się wszyscy szukać rozwiązań. Dlatego świętujemy wejście w życie Nature Restoration Law – dodał.
Już teraz należy rozpocząć prace nad planem
Rozporządzenie (UE) 2024/1991 już obowiązuje – przypomniały organizacje pozarządowe. Wskazały też, że Polska ma teraz za zadanie przygotować Krajowy Plan Odbudowy Zasobów Przyrodniczych (rozdział III, art.14-19 rozporządzenia), który przedstawi Komisji Europejskiej w połowie 2026 r. Plan ów powinien wskazać, jak nasz kraj zamierza zrealizować cele i zobowiązania określone w rozporządzeniu, aby do 2050 r. przywrócić zdegradowane ekosystemy. Plan ten musi być wdrażany etapowo, uwzględniając lokalne warunki, z dokładnymi informacjami dotyczącymi okresu do 2032 r. oraz strategicznym przeglądem działań planowanych do 2050 r.
– Powinniśmy już teraz rozpocząć prace nad tym planem, aby odpowiednie departamenty rządowe i podmioty społeczeństwa obywatelskiego miały możliwość uczestniczenia w procesie i wniesienia swojego wkładu. Zapewnienie spójności tego planu z innymi regulacjami będzie czasochłonne, dlatego tak ważne jest wczesne rozpoczęcie przygotowań – dodaje Agata Szafraniuk z Fundacji ClientEarth Prawnicy dla Ziemi.
Nature Restoration Law – organizacje gotowe do współpracy na wielu poziomach
W nadesłanej informacji przypomniano, iż działające w Polsce organizacje pozarządowe wystosowały do rządu list. Dotyczył on finansowania procesu planowania i wdrażania Rozporządzenia o odbudowie zasobów przyrodniczych (NRL). W piśmie wskazano potencjalne – średniookresowe i strategiczne – źródła finansowania prac, które umożliwią merytoryczne i skuteczne przygotowanie kraju na nowe prawo. Źródła te miałyby też umożliwić opracowanie i wdrożenie systemowego planu ochrony i odbudowy bioróżnorodności i ekosystemów. Pozwolą one również na rozwój błękitno-zielonej infrastruktury czy odbetonowanie miast i rozwój zieleni miejskiej. Tym bardziej, że to właśnie Polska w styczniu 2025 r. obejmie prezydencję w Unii i mogłaby zainicjować utworzenie dodatkowego funduszu, w ramach wieloletniej perspektywy finansowej, Multiannual Financial Framework na działania związane z pełnym wdrożeniem NRL po roku 2027.
„Jesteśmy gotowi do współpracy na każdym poziomie – od rządowego po samorządowy, lokalny” – zadeklarowały organizacje. – Znamy Nature Restoration Law, ponieważ poświęciliśmy temu prawu dwa lata z działań w naszych organizacjach. Chcemy naszą wiedzą wspomóc aktywności, mające na celu odbudowę zasobów przyrodniczych w Polsce – podkreśliła Marta Wiśniewska z Polskiej Zielonej Sieci.
Na podstawie nadesłanej informacji
fot. sozosfera.pl (zdjęcie ilustracyjne)
