Cz. 4 Wykorzystanie dronów przez inspektorów WIOŚ
W wyniku ostatniej nowelizacji przepisów odnoszących się do zasad prowadzenia kontroli środowiskowych przez Inspekcję Ochrony Środowiska, inspektorzy uzyskali możliwość zastosowania w trakcie podejmowanych przez siebie czynności szczególnego rodzaju środków technicznych w postaci bezzałogowych statków powietrznych, potocznie zwanych dronami. Warto zatem zapytać: jak przepisy regulują wykorzystanie dronów przez pracowników Inspekcji?
Narzędzie to wydaje się być świetnym rozwiązaniem, pozwalającym w prosty i szybki sposób zweryfikować stan nieruchomości znajdującej się w kręgu zainteresowania inspektorów, szczególnie w zakresie prowadzonej na nieruchomości gospodarki odpadami. Jednak zanim kontrolujący podejmą próbę skorzystania z tak określonej możliwości albo też wykorzystania tak zgromadzonego materiału do dalej podejmowanych działań, warto na chwilę pochylić się nad rozwiązaniami prawnymi, warunkującymi wykorzystanie tej techniki prowadzenia czynności Inspekcji.
Zostawmy w tym miejscu uprawnienia, jakie powinien posiadać operator takiego urządzenia, czy też ewentualnych zgód na wykorzystanie tej techniki w określonych miejscach, natomiast skupmy się nad podstawowymi regulacjami odnoszącymi się do uprawnień inspektorów w tym zakresie.
Wykorzystanie dronów a ustawa inspekcyjna
Pierwsze odniesienie do możliwości skorzystania z dronów odnajdziemy w przepisach ustawy o Inspekcji Ochrony Środowiska, określających katalog czynności, do których podjęcia, w ramach prowadzonej kontroli, upoważnieni są inspektorzy wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska (WIOŚ-ów). Tak więc, przy wykonywaniu kontroli przestrzegania wymagań ochrony środowiska, inspektor WIOŚ-u uprawniony jest do przeprowadzania niezbędnych pomiarów lub badań, w tym pobierania próbek lub wykonywania innych czynności kontrolnych, w tym z użyciem bezzałogowych statków powietrznych (…). Przepis ten jednoznacznie wskazuje, iż urządzenia te mogą być wykorzystywane w ramach prowadzonej kontroli, a więc ich wykorzystanie bez wiedzy kontrolowanego przedsiębiorcy wydaje się być wątpliwe.
Odniesienie do możliwości wykorzystania dronów odnajdziemy również w przepisach upoważniających inspektorów do podjęcia określonych czynności poza postępowaniem kontrolnym. Mowa w tym miejscu o katalogu czynności określonych w art. 10b ustawy inspekcyjnej, których podjęcie warunkowane jest powzięciem uzasadnionego podejrzenia popełnienia jednego ze ściśle określonych przestępstw lub wykroczeń. W myśl tego przepisu, w sytuacji wystąpienia takiego podejrzenia, inspektorzy WIOŚ-u mogą podjąć m.in. czynności polegające na obserwowaniu i rejestrowaniu przy użyciu środków technicznych, w tym technik satelitarnych i bezzałogowych statków powietrznych, obrazu zdarzeń oraz dźwięku towarzyszącego tym zdarzeniom. Od razu jednak należy zaznaczyć, że nie są to typowe czynności operacyjne, charakterystyczne dla organów ścigania, takich jak chociażby Policja. Ich przeprowadzenie może być realizowane po wcześniejszym okazaniu przez inspektorów legitymacji służbowej, co wyklucza ich prowadzenie w sposób tajny, bez wiedzy podmiotu, wobec którego czynności te są podejmowane.
Prawo przedsiębiorców a wykorzystanie dronów
Jednak odniesienie do możliwości wykorzystywania dronów w ramach prowadzonych kontroli odnajdziemy również w ustawie Prawo przedsiębiorców. I tu uprawnienia kontrolujących wydają się być najdalej idące, bowiem czynności kontrolne prowadzone z użyciem bezzałogowych statków powietrznych mogą być wykonywane bez okazania legitymacji służbowej i bez poinformowania przedsiębiorcy lub osoby, wobec której podjęto czynności kontrolne, o przysługujących im prawach oraz obowiązkach w trakcie kontroli. W tym przypadku ustawodawca zastrzegł, iż loty takie wykonywane są w przypadku, gdy operator bezzałogowego statku powietrznego znajduje się poza terenem, do którego prowadzący działalność posiada tytuł prawny. W sytuacji więc, gdy kontrolujący znajduje się poza terenem kontrolowanej nieruchomości, może on prowadzić czynności z wykorzystaniem dronów, bez informowania kontrolowanego przedsiębiorcy.
Od razu należy jednak wskazać, że z tak określonej możliwości inspektorzy nie będą mogli skorzystać w ramach czynności podejmowanych na podstawie art. 10b ustawy inspekcyjnej, jako że nie są to czynności kontrolne, a tylko tych powyższe uprawnienie dotyczy. Co więcej przepis ten nie będzie mógł być również stosowany w odniesieniu do kontroli z zakresu gospodarki odpadami, jako że stosowanie przepisów rozdziału 5 ustawy Prawo przedsiębiorców zostało wprost wyłączone w odniesieniu do kontroli obejmujących ten zakres tematyczny.
fot. sozosfera.pl (zdjęcie ilustracyjne)
Artykuł został opublikowany w ramach współpracy z Kancelarią Ochrony Środowiska
