Inspekcja Ochrony Środowiska jest instytucją należącą do administracji rządowej. Na jej czele stoi Główny Inspektor Ochrony Środowiska, który swoje zadania wykonuje przy pomocy Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska. Na szczeblu wojewódzkim Inspekcją kierują wojewódzcy inspektorzy ochrony środowiska.
Inspekcja wykonuje szereg zadań, które można ująć w trzy filary, tj. kontrolowanie, przeciwdziałanie poważnym awariom w środowisku oraz prowadzenie Państwowego Monitoringu Środowiska. Kluczowym zadaniem wojewódzkich inspektorów ochrony środowiska są kontrole. Wśród nich wyróżnimy te mające charakter planowy, a także interwencyjny.
WIOŚ w Gdańsku – ilość spraw
W 2019 r. do Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Gdańsku (WIOŚ) wpłynęło 740 zgłoszeń o podjęcie interwencji. Wszystkie zgłoszenia rozpatrzono, a 355 z nich przekazano do rozpoznania i podjęcia stosownych działań innym organom – według ich właściwości. Pozostałe wnioski załatwiono we własnym zakresie, tzn. przeprowadzono 329 kontroli interwencyjnych. Na koniec grudnia ub.r. w trakcie realizacji było 16 kontroli. Ponadto odbyły się 92 inspekcje dotyczące rozpoznania zanieczyszczenia w terenie, bez ustalonego podmiotu – sprawcy.

Wnioski o interwencję były kierowane przez obywateli bezpośrednio lub za pośrednictwem innych organów administracji rządowej czy samorządowej, a zakres przedmiotowy charakteryzował się bardzo dużą różnorodnością tematyczną.
Rozpatrzone przez WIOŚ interwencje dotyczyły ochrony powietrza (np. spalania odpadów na terenie przedsiębiorstw), ochrony przed hałasem (np. hałasu pochodzącego z instalacji przemysłowych), ochrony przed odpadami (np. nielegalnego obrotu odpadami, czyli spraw związanych z „szarą strefą”), ochrony przed promieniowaniem elektromagnetycznym, ochrony czystości wód i gospodarki ściekowej (np. zgłoszeń dotyczących filmu na rzece).
WIOŚ w Gdańsku – efekty kontroli
Po kontroli stwierdzającej naruszenia podejmowano postępowanie pokontrolne, polegające na wydaniu zarządzeń pokontrolnych, wymierzaniu administracyjnych kar pieniężnych lub decyzji niepieniężnych.
Naruszenia wymagań ochrony środowiska wykryto w wielu obiektach i instalacjach. Działania WIOŚ-u w Gdańsku w tym zakresie obrazują poniższe dane liczbowe:
- 100 wydanych zarządzeń pokontrolnych,
- 3 wnioski do organów ścigania,
- 4 wnioski o ukaranie do sądów rejonowych,
- 21 wniosków do administracji rządowej,
- 33 wnioski do organów administracji samorządowej,
- 66 wszczętych postępowań administracyjnych,
- 114 wystawionych mandatów karnych.
Do tego dochodzą decyzje nakładające zobowiązania niepieniężne: 9 ostatecznych oraz 3 nieostateczne.
Sprawy poza kompetencją WIOŚ-u
Do WIOŚ-u w Gdańsku wpływały także sprawy należące do kompetencji innych organów, np. dotyczące ochrony przyrody, czyli nielegalnej wycinki drzew (w tych sprawach w pierwszej kolejności wnioski należy składać do wójta, burmistrza, prezydenta miasta), stosunków wodnych i podtopienia terenów (kompetencje w tym zakresie również ma wójt, burmistrz, prezydent miasta), nielegalnego wydobycia kopaliny (organem właściwym jest Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego), nakazania usunięcia odpadów z przepełnionych pojemników lub porozrzucanych w różnych miejscach (decyzję nakazującą wydaje wójt, burmistrz, prezydent miasta), spalania odpadów przez sąsiadów (kompetencje, aby przeprowadzić kontrole w tym zakresie, posiada wójt, burmistrz, prezydent miasta), a także inne kwestie, które najczęściej leżą w kompetencji organów samorządowych.
Słowem podsumowania
2019 r. charakteryzował się wdrażaniem reformy Inspekcji Ochrony Środowiska. Nowe uprawnienia i możliwości działania pozwalają skuteczniej walczyć chociażby z „szarą strefą” w zakresie odpadów. Nie bez znaczenia pozostało także wzmocnienie kadrowe, dzięki któremu już od 1 stycznia 2020 r. WIOŚ w Gdańsku pracuje całodobowo.
fot. 2 x WIOŚ w Gdańsku