Z punktu widzenia możliwości uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, kluczowa jest zgodność przedsięwzięcia z planem miejscowym, a dokładniej mówiąc zgodność lokalizacji przedsięwzięcia z przepisami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Stwierdzenie bowiem sprzeczności z tym planem zwalnia organ z konieczności dalszego prowadzenia postępowania. Wydaje on decyzję odmowną, bez przeprowadzania uzgodnień czy analizy raportu.
Tymczasem przepisy planów miejscowych nie zawsze są jasne i jednoznaczne. Ich interpretacja bywa poważnym wyzwaniem intelektualnym – nawet dla prawników doświadczonych w takich analizach.
Na co zatem zwrócić uwagę, analizując potencjał inwestycyjny działki pod kątem możliwości realizacji inwestycji z zakresu gospodarki odpadami? Poniżej kilka wskazówek.
Zgodność przedsięwzięcia z planem miejscowym – sprawdź, czy w planie sformułowano zakazy lub ograniczenia w zakresie lokalizacji przedsięwzięć mogących zawsze znacząco lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko
Większość inwestycji z zakresu gospodarki odpadami kwalifikowana jest jako mogąca znacząco (zawsze lub potencjalnie) oddziaływać na środowisko. W planach miejscowych często wprowadza się przepisy zakazujące realizacji tego rodzaju inwestycji bądź istotnie ograniczające możliwość ich realizacji (np. zezwala się na realizację tylko inwestycji liniowych czy mieszkaniowych).
Zgodność przedsięwzięcia z planem miejscowym – ustal, jakim symbolem oznaczony jest teren inwestycji i jakie są szczegółowe ustalenia dla tego terenu
Nie ulega wątpliwości, że inwestycje z zakresu gospodarki odpadami można realizować na terenach przeznaczonych w planach na ten cel (oznaczonych symbolem „O” lub – wg aktualnej nomenklatury – „IO”). Oczywiście, w zakresie terenów gospodarowania odpadami plan miejscowy może wskazywać konkretne inwestycje, które na danym terenie można (lub nie) realizować.
Sytuacja komplikuje się, gdy inwestycję z zakresu gospodarki odpadami chcemy zrealizować na terenie oznaczonym w planie symbolem P (teren produkcji) lub PU (teren produkcji i usług). Co do zasady, nie należy z góry zakładać, że gospodarka odpadami może być prowadzona wyłącznie na terenach oznaczonych w planie literą „O”, o czym świadczy choćby wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) z 31 stycznia 2017 r. (sygn. akt II OSK 1553/16). W jednym z wyroków NSA stwierdził, że odzysk odpadów z tworzywa sztucznego to produkcja i jest zgodna z przeznaczeniem określonym dla terenu jako PU (wyrok NSA z 27 października 2017 r., sygn. akt II OSK 336/16). Nie można tu jednak formułować wiążących reguł – realizacja inwestycji z zakresu gospodarki odpadami na terenach produkcji oraz produkcji i usług wymaga wnikliwej analizy planu miejscowego oraz odniesienia jego postanowień do konkretnej inwestycji (inna może być ocena zgodności z planem dla spalarni odpadów, a inna dla wspomnianego odzysku odpadów z tworzywa sztucznego).
Sprawdź, czy plan nie zakazuje budowy zakładów stwarzających zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi
Nierzadko w planach miejscowych można natknąć się na zakazy budowy zakładów stwarzających zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi. Podstawą ich formułowania jest art. 73 ust. 3a Prawa ochrony środowiska. Problem polega na tym, że – z uwagi na brak definicji ustawowych – ocena, czy konkretny zakład stwarza zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi, bywa subiektywna. Dlatego, planując inwestycję na terenach, dla których plan taki zakaz przewiduje, należy liczyć się z ryzykiem potencjalnego sporu na tle jego interpretacji.
Zgodność przedsięwzięcia z planem miejscowym – ustal, czy plan nie przewiduje szczególnych zakazów lub ograniczeń, które mogą zablokować realizację planowanej inwestycji
W zakresie ustalanych w planach zasad ochrony środowiska spotkać można szereg rozwiązań szczegółowych, które mogą utrudnić lub uniemożliwić realizację inwestycji. Tytułem przykładu można tu wskazać nakaz ograniczenia uciążliwości zakładu do granic terenu, do którego inwestor posiada tytuł prawny, czy zakaz lokalizacji obiektów mogących powodować uciążliwości odorowe. Nawet jeśli niektóre z tego rodzaju zakazów budzą wątpliwości co do ich legalności, pamiętać należy, że postanowienia planu można podważać w odrębnej procedurze (o stwierdzenie nieważności planu), a nie w postępowaniu o wydanie decyzji środowiskowej.
fot. na otwarcie sozosfera.pl (zdjęcie ilustracyjne)
Artykuł powstał w ramach współpracy z Kancelarią Prawną Dr Krystian Ziemski & Partners