Decyzja środowiskowa czy – mówiąc językiem ustawodawcy – decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach z reguły kojarzona jest z planami realizacji nowej inwestycji. Dziś nie budzi już większych wątpliwości konieczność analizy zasadności jej uzyskania, w sytuacji gdy planowane zamierzenie inwestycyjne będzie się wiązało z koniecznością przeprowadzenia prac budowlanych i przekształceniem terenu.
Jednak ustalenie warunków środowiskowych realizacji planowanego przedsięwzięcia może być wymagane również w sytuacji, gdy nie wiąże się to z koniecznością podjęcia jakichkolwiek prac w terenie. Okazuje się bowiem, że wprowadzenie zmian technologicznych w realizowanych przez przedsiębiorcę procesach, sprowadzających się de facto do podjęcia decyzji biznesowych w tym zakresie, również może wymagać uzgodnienia z organem środowiskowych warunków prowadzenia tak modyfikowanych procesów.
Zastąpienie surowca odpadem – z czym wiąże się wprowadzenie takiej zmiany?
W dobie stale rosnących na rynku cen oraz coraz częściej pojawiających się problemów z dostępnością niektórych substratów produkcyjnych, wielu przedsiębiorców rozważa możliwość zastąpienia stosowanych surowców materiałami o statusie odpadu. Mając na uwadze cele związane z przejściem na gospodarkę o obiegu zamkniętym, takie działania wydają się być pożądane – z punktu widzenia ochrony środowiska. Zanim jednak podjęte zostaną decyzje w tym zakresie, warto rozważyć, z czym wiąże się wprowadzenie takich zmian w realizowanych procesach technologicznych i jakie pojawiają się tu ryzyka.
Wprowadzenie do procesu produkcyjnego odpadów i zastąpienie nimi dotychczas stosowanych produktów może wymagać od przedsiębiorcy nie tylko zezwolenia na przetwarzanie odpadów, ale również decyzji środowiskowej. „Wrzucenie” bowiem materiałów posiadających status odpadów do procesu, na gruncie przepisów odpadowych, traktowane będzie jako ich przetwarzanie, zaś sama instalacja jako… instalacja do przetwarzania odpadów.
Zezwolenie na przetwarzanie odpadów winno być poprzedzone decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach
Jako że zezwolenie na przetwarzanie odpadów ujęte zostało w katalogu decyzji inwestycyjnych, których wydanie winno zostać poprzedzone decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach, zaś sama instalacja do przetwarzania odpadów traktowana jest jako przedsięwzięcie znacząco oddziaływające na środowisko, realizacja procesów przetwarzania odpadów w instalacji wymaga przeprowadzenia analizy środowiskowej, poprzedzonej kartą informacyjną przedsięwzięcia albo raportem oceny oddziaływania na środowisko.
Bez znaczenia w tym przypadku będzie fakt, że wprowadzenie odpadów do procesu nie wiąże się z koniecznością wdrożenia zmian technologicznych, związanych czy to z samą instalacją, czy prowadzonym w niej procesem, i sprowadza się jedynie do zastąpienia jednych materiałów (posiadających status produktów) innymi (posiadającymi status odpadów).
Co więcej, z obowiązku analizy środowiskowej nie zwolni przedsiębiorcy fakt, że sama instalacja technologiczna objęta została wymaganą decyzją środowiskową. Jeśli bowiem w jej zapisach nie zawarto odniesienia do przetwarzania odpadów, to taka decyzja nie będzie mogła zostać wykorzystana dla celów pozyskania zezwolenia na ich przetwarzanie. Wykorzystanie odpadów w procesie zmienia bowiem klasyfikację przedsięwzięcia, a tym samym – substytucja materiałów posiadających status produktów odpadami sprawi, że instalacja uzyska status zupełnie nowego przedsięwzięcia.
Bez decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach? Za to z poważnym ryzykiem…
Wydanie decyzji odpadowej dla istniejącej instalacji, która poprzez zastąpienie stosowanych w procesie surowców odpadami stanie się instalacją do przetwarzania odpadów, bez poprzedzenia jej analizą warunków środowiskowych jej realizacji, obarczone będzie poważnym ryzykiem uznania, że decyzja wydana została z rażącym naruszeniem prawa, a w efekcie stwierdzeniem jej nieważności.
Jak podkreślił Naczelny Sąd Administracyjny w jednym ze swoich orzeczeń, wydanie zezwolenia na przetwarzanie odpadów, bez wymaganej przepisami obowiązującego prawa decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, a tym samym bez oceny ewentualnych następstw dla środowiska, wynikających z realizacji tak planowanego do podjęcia przedsięwzięcia, z punktu widzenia interesu społecznego, należy rozpatrywać właśnie w tych kategoriach.
fot. sozosfera.pl (zdjęcie ilustracyjne)
Artykuł został opublikowany w ramach współpracy z Kancelarią Ochrony Środowiska
