Temat obowiązków ciążących na wprowadzających do obrotu baterie lub akumulatory jest bardzo ważny. Szczególnie w kontekście opublikowanego 28 lipca 2023 r. w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej nowego tzw. rozporządzenia bateryjnego. Mowa o Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1542 z dnia 12 lipca 2023 r. w sprawie baterii i zużytych baterii, zmieniającym dyrektywę 2008/98/WE i rozporządzenie (UE) 2019/1020 oraz uchylającym dyrektywę 2006/66/WE. Rozporządzenie to zmieni w sposób diametralny rynek bateryjny oraz obowiązki ciążące na wprowadzających.
Zanim jednak wejdą w życie nowe przepisy, warto poświecić nieco uwagi obecnie obowiązującym regulacjom oraz sposobom rozliczania ustawowych obowiązków.
Kim jest wprowadzający baterie lub akumulatory?
Wprowadzający baterie lub akumulatory to przedsiębiorca, który wykonuje działalność gospodarczą w zakresie wprowadzania do obrotu baterii lub akumulatorów po raz pierwszy na terytorium kraju. Dotyczy to także baterii i akumulatorów zamontowanych w sprzęcie lub pojazdach.
Za wprowadzającego baterie lub akumulatory uważa się także przedsiębiorcę:
- dokonującego importu lub wewnątrzwspólnotowego nabycia baterii lub akumulatorów na potrzeby wykonywanej działalności gospodarczej,
- który zlecił wytworzenie baterii lub akumulatorów i którego oznaczenie zostało umieszczone na bateriach lub akumulatorach.
Przepisy ustawy o bateriach i akumulatorach dotyczą wszystkich rodzajów baterii i akumulatorów produkowanych i wprowadzanych do obrotu, niezależnie od ich kształtu, pojemności, masy, składu materiałowego, sposobu użycia oraz niezależnie od tego, czy stanowią przynależność albo część składową urządzenia lub dodatek do innych produktów.
W obecnych przepisach wyróżnia się trzy rodzaje baterii: przenośne, przemysłowe i samochodowe. Nowe rozporządzenie wprowadza nowe kategorie baterii: przenośne, baterie z lekkich środków transportu (LMT), przemysłowe, baterie z samochodów elektrycznych (EV), baterie stosowane do rozruchu lub celów pomocniczych w pojazdach (SMI).
Jakie obowiązki ma wprowadzający baterie lub akumulatory?
Należy zaznaczyć, że przepisy nakładają na wprowadzających baterie lub akumulatory szereg obowiązków. Do kluczowych obowiązków wprowadzającego baterie należy:
- Uzyskanie wpisu do Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami (BDO) w dziale V, tabela 1.
- Prowadzenie ewidencji o masie wprowadzanych baterii i akumulatorów.
- Zapewnienie poziomów zbiórki baterii przenośnych (45%).
- Prowadzenie publicznych kampanii edukacyjnych.
- Umowa z firmą zbierającą oraz zakładem przetwarzania.
- Uiszczanie opłaty rocznej za utrzymanie wpisu w BDO.
- Zamieszczanie numeru rejestrowego na dokumentach.
- Składanie rocznych sprawozdań.
- Wniesienie opłaty produktowej.
Powyższe obowiązki przedsiębiorca wprowadzający baterie może realizować samodzielnie lub powierzyć podmiotowi pośredniczącemu (w tym organizacji odzysku). Obowiązek prowadzenia ewidencji wprowadzonych baterii, umieszczenie nr BDO na fakturach i innych dokumentach musi jednak realizować samodzielnie.
Poziomy zbierania baterii i akumulatorów
Obowiązujący od 2009 r. poziom zbierania baterii przenośnych wynosi 45%. Na mocy nowego rozporządzenia będzie w kolejnych latach wzrastał, aż do 73% w 2030 r. Będzie to prawdopodobnie oznaczać wzrost kosztów dla wprowadzających. Z punktu widzenia systemu będzie to natomiast skutkować koniecznością budowania wydajniejszych systemów zbiórki i przetwarzania baterii.
Co ważne, pojawią się również poziomy zbierania dla innych rodzajów baterii. Na przykład dla baterii LMT wyznaczono poziom zbiórki wynoszący 51% do 2028 r. i 61% do 2031 roku.
Samodzielna realizacja obowiązków w zakresie osiągnięcia poziomów zbiórki
Wprowadzający może realizować swój obowiązek w zakresie osiągnięcia wymaganego poziomu zbierania baterii przenośnych samodzielnie. W takiej sytuacji jest on obowiązany do zawarcia umowy ze zbierającymi oraz z prowadzącymi zakład przetwarzania zużytych baterii lub zużytych akumulatorów. Umowa taka dotyczy odpowiednio zbierania, przetwarzania i recyklingu zużytych baterii lub akumulatorów. W przypadku niezrealizowania obowiązku należy wnieść opłatę produktową w wysokości 9 zł/kg baterii bądź akumulatorów, których nie udało się zebrać oraz dodatkowo opłatę za publiczne kampanie edukacyjne (0,03 zł/kg baterii bądź akumulatorów).
Wprowadzający musi również pamiętać o złożeniu sprawozdania z wprowadzanych baterii. Winien też pamiętać o realizacji obowiązku lub wyliczenia opłaty produktowej i wniesieniu jej na rachunek bankowy właściwego urzędu marszałkowskiego.
Realizacja poziomów zbiórki z organizacją odzysku
Istnieje również możliwość realizacji obowiązku w zakresie osiągniecia wymaganego poziomu zbiórki poprzez podmiot pośredniczący – organizację odzysku. W takim przypadku wprowadzający zawiera jedna umowę. Podmiot pośredniczący, zgodnie z art. 28 ustawy o bateriach i akumulatorach, jest obowiązany do:
– zapewnienia poziomów zbierania;
– przeprowadzenia publicznych kampanii edukacyjnych;
– zawarcia umów ze zbierającymi oraz zakładami przetwarzania i recyklingu;
– składania rocznych sprawozdań.
Dodatkowo Podmiot pośredniczący może przejąć obowiązki w zakresie:
– rejestracji lub aktualizacji w rejestrze BDO;
– wnoszenia lub przynajmniej przypominania o obowiązku wniesienia opłaty rocznej za utrzymanie wpisu w BDO.
Dla wprowadzających baterie lub akumulatory wygodną i bezpieczną formą realizacji ich obowiązków w omawianym zakresie jest zawarcie umowy z podmiotem pośredniczącym. Warto jednak wybierać podmioty stabilne i dysponujące odpowiednimi zasobami kadrowymi i technicznymi.
fot. Asekol
Artykuł opublikowany w ramach współpracy z firmą Asekol PL Organizacja Odzysku Sprzętu Elektrycznego i Elektronicznego i Organizacja Odzysku Opakowań S.A. – Partnerem portalu
