Jakie są ustawowe obowiązki wprowadzających opakowania i produkty w opakowaniach? W niniejszym artykule udzielona zostanie odpowiedź na postawione powyżej pytanie. Choć oczywiście omówione zostaną tu tylko wybrane zagadnienia, przede wszystkim ze względu na ich ilość, ale i na dynamiczne zmiany w przepisach.
Kluczowe obowiązki wprowadzających opakowania i produkty w opakowaniach
Na początku warto zatem wskazać kluczowe obowiązki wprowadzających opakowania i produkty w opakowaniach. Należy do nich zapewnienie recyklingu odpadów opakowaniowych takiego samego rodzaju, jak wprowadzane przez dany podmiot do obrotu. Kolejnym z takich obowiązków jest realizacja publicznych kampanii edukacyjnych (PKE). Jest to działanie mające na celu poprawę świadomości ekologicznej społeczeństwa. Obejmuje ono informowanie o prawidłowym postępowaniu z odpadami opakowaniowymi i o możliwym wpływie odpadów opakowaniowych na środowisko i zdrowie ludzi. Wśród kluczowych obowiązków omawianej grupy podmiotów jest także przygotowanie i złożenie sprawozdania do marszałka odpowiedniego województwa.
Ustawowe obowiązki wprowadzającego opakowania i produkty w opakowaniach
Obowiązki wprowadzającego opakowania i produkty w opakowaniach definiuje Ustawa z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi.
W rozumieniu tej ustawy opakowaniem jest wyrób do przechowywania, ochrony, przewozu, dostarczania lub prezentacji produktów, od surowców do towarów przetworzonych.
Wprowadzający produkty w opakowaniach jest obowiązany zapewniać recykling odpadów opakowaniowych. Może ten obowiązek wykonać samodzielnie, jeżeli poddaje recyklingowi wyłącznie odpady opakowaniowe wytworzone przez siebie lub odpady opakowaniowe zebrane od innych posiadaczy odpadów. Muszą to jednak być odpady takiego samego rodzaju i w takiej samej masie (100%), jak odpady opakowaniowe powstałe z wprowadzonych przez niego do obrotu produktów w opakowaniach.
Może też obowiązek recyklingu przekazać organizacji odzysku opakowań (OOO).
Warto nadmienić, że OOO realizuje poziomy recyklingu określone w Rozporządzeniu z dnia 19 grudnia 2021 r. w sprawie rocznych poziomów recyklingu odpadów opakowaniowych w poszczególnych latach do 2030 r. sumarycznie dla wszystkich swoich klientów.
Wykonanie tych poziomów oparte jest o współpracę z szeregiem podmiotów. Są wśród nich firmy gospodarujące odpadami, spółki komunalne i punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych (PSZOK-i). Organizacje odzysku realizują swoje obowiązki także współdziałając z wytwórcami odpadów, czy też bezpośrednio z firmami zajmującymi się recyklingiem. Zadaniem organizacji odzysku jest zatem stworzenie odpowiedniej sieci zbierania i zapewnienie zgodnego z prawem recyklingu.
Ustawowe obowiązki – realizacja publicznych kampanii edukacyjnych
Wprowadzający produkty w opakowaniach samodzielnie, wykonując obowiązek realizacji PKE przeznacza w danym roku kalendarzowym lub przekazuje na rachunek bankowy marszałka województwa – co najmniej 2% wartości netto opakowań wprowadzonych do obrotu w poprzednim roku kalendarzowym.
Decydując się na taki sposób realizacji tego obowiązku należy określić wartość opakowań, co oczywiście nie jest takie proste do oznaczenia. Wprowadzany produkt ma określoną wartość, natomiast nikt na dokumencie zakupu nie podaje wartości opakowania. W przypadku braku możliwości ustalenia wartości netto opakowań, wartość ustala się na podstawie wartości netto podobnych pod względem zastosowania, wymiarów i masy, opakowań tego samego rodzaju dostępnych na terytorium kraju.
W przypadku współpracy z organizacją odzysku sprawa jest o wiele prostsza. Bowiem OOO ma obowiązek przeznaczyć na edukację co najmniej 5% przychodów z przejęcia obowiązków od wprowadzających uzyskanych w poprzednim roku kalendarzowym. Publiczne kampanie edukacyjne są realizowane w imieniu wszystkich klientów danej organizacji odzysku.
Ustawowe obowiązki wprowadzającego opakowania – sprawozdawczość i wpis w BDO
Przedsiębiorca wprowadzający opakowania – jest obowiązany sporządzić i złożyć do 15 marca roku następnego marszałkowi województwa roczne sprawozdanie. Sprawozdanie takie obejmuje informacje o masie wprowadzonych opakowań w roku, za który składa się sprawozdanie oraz w roku poprzednim. W sprawozdaniu należy ująć wyliczenie wykonanego obowiązku recyklingu, a w przypadku braku jego wykonania, wyliczenie należnej opłaty produktowej. W dokumencie tym ujmuje się też wyliczenie należnej kwoty za PKE.
Równolegle z wysłanym sprawozdaniem należy dokonać wpłaty wyliczonych opłat na dedykowane numery rachunków, które trzeba odszukać na stronie internetowej właściwego marszałka.
Jednocześnie warto nadmienić, że przedsiębiorca może zlecić sporządzenie rocznego sprawozdania OOO. Organizacja odzysku opakowań sporządza i składa marszałkowi województwa roczne sprawozdanie wraz z wykazem przedsiębiorców, którzy zlecili jej sporządzenie sprawozdania. Przedsiębiorca zlecający sporządzenie rocznego sprawozdania jest natomiast obowiązany przekazać organizacji odzysku opakowań wszelkie dane niezbędne do prawidłowego sporządzenia rocznego sprawozdania.
Wprowadzający opakowania zobowiązany jest posiadać wpis w dziale VI Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami (BDO). Zakres tabel, jakie należy wypełnić w dziale VI BDO zależy od zakresu prowadzonej działalności. Wpis w rejestrze BDO przedsiębiorca może uzyskać samodzielnie lub skorzystać ze wsparcia profesjonalistów.
Nie tylko prowadzenie ewidencji wprowadzonych opakowań
Oprócz opisanych powyżej obowiązków, które można powierzyć organizacji odzysku, są takie, które mogą być zrealizowane wyłącznie przez wprowadzającego opakowania lub produkty w opakowaniach. Są to m.in. obowiązki prowadzenia ewidencji wprowadzonych opakowań i umieszczenie nr BDO na fakturach i innych dokumentach.
Także w tych obszarach warto skorzystać z eksperckiego wsparcia. Zespoły profesjonalistów mogą wspomóc przedsiębiorców we wdrażaniu odpowiednich rozwiązań, poprzez webinary, materiały informacyjne i bezpośrednie doradztwo. Dzięki temu przedsiębiorca może skupić się na swojej głównej działalności – efektywnym prowadzeniu biznesu.
Artykuł przygotowano na bazie materiału opublikowanego w Biuletynie informacyjnym grupy Asekol w Polsce (nr 3/2023, czerwiec 2023).
fot. sozosfera.pl (zdjęcie ilustracyjne)
Artykuł opublikowany w ramach współpracy z firmą Asekol PL Organizacja Odzysku Sprzętu Elektrycznego i Elektronicznego i Organizacja Odzysku Opakowań S.A. – Partnerem portalu
