Brak systemu kaucyjnego w Polsce realnie wpływa na zwiększający się poziom marnotrawstwa surowców. To przynosi negatywne skutki w postaci coraz mocniej zauważalnej niegospodarności oraz zanieczyszczenia środowiska – zwraca uwagę Reloop Platform. Organizacja ta zwróciła uwagę, że w dyskusji na ten temat pojawił się ostatnio nowy wątek. Prace nad wprowadzeniem systemu kaucyjnego zostają wstrzymane przez obawy o jego wpływ na wzrost inflacji. Czy przez system kaucyjny inflacja rzeczywiście może wzrosnąć? – pyta Reloop Platform. Organizacja postanowiła przyjrzeć się bliżej zależności na linii: system kaucyjny a inflacja. W tym celu organizacja zleciła Fundacji Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych (FEŚiZN) wykonanie ekspertyzy w tym temacie.
System kaucyjny – sposób na walkę ze śmieceniem
System kaucyjny, od lat wprowadzany w wielu krajach na świecie, zakłada pobieranie od pojedynczego konsumenta dodatkowej opłaty (kaucji) za opakowania. Pobrana kwota, po oddaniu zużytych puszek czy butelek do recyklingu, jest później zwracana bezpośrednio klientowi. To najskuteczniejsze rozwiązanie na zagospodarowanie większości odpadów opakowaniowych po napojach – uważa organizacja.
Jak tłumaczy Reloop Platform, w Polsce dostrzegana jest konieczność wprowadzenia reform w systemie gospodarowania odpadami opakowaniowymi. Jednak prace rządu nad takim projektem notują spore opóźnienia. Niezależnie od tempa prac ustawodawcy są zobligowani tzw. ramową dyrektywą odpadową do faktycznego zatwierdzenia rozszerzonej odpowiedzialności producentów (ROP). Chodzi o zmianę prawną, która zakłada wzięcie przez producentów odpowiedzialności finansowej za opakowania wprowadzane na rynek. W obliczu tych planów wielu zastanawia się, czy producenci nie zapełnią luki finansowej, rekompensując ją wzrostem cen swoich towarów.
System kaucyjny a inflacja. Czy rzeczywiście kaucja jest czynnikiem inflacjotwórczym?
Prace nad zmianami w systemie gospodarki odpadami zostały wstrzymane z powodu ich rzekomego negatywnego wpływu na inflację. Reloop Platform postanowiła zbadać, czy planowane reformy mają faktyczny wpływ na spadek siły nabywczej złotego. Dlatego FEŚiZN zlecono analizę potencjalnego wpływu na inflację dwóch elementów projektowanych zmian prawnych.
– Konieczne reformy w systemie gospodarki odpadami zostały w Polsce wstrzymane. Jako powód podano efekt inflacjotwórczy tychże reform, przy czym teza ta nie została poparta żadnymi analizami. Postanowiliśmy to zbadać. Zleciliśmy analizę potencjalnych efektów inflacjotwórczych reform w obszarze odpadów opakowaniowych. Chodzi o wprowadzenie systemu kaucyjnego na opakowania po napojach oraz uruchomienie dofinansowania dla gminnych systemów zbiórki opakowań. Zdajemy sobie sprawę, że państwa europejskie stają przed olbrzymim wyzwaniem w zakresie wdrażania gospodarki o obiegu zamkniętym. Jednak ten fakt nie powinien nas oddalać od dyskusji na temat nieprawidłowo skonstruowanego systemu ROP w Polsce – powiedziała Anna Larsson, dyrektor ds. rozwoju gospodarki o obiegu zamkniętym w Reloop Platform.
Algorytm oparto na szacunkowych danych z rachunków narodowych o rzędzie wielkości wydatków gospodarstw domowych na zakup produktów w opakowaniach. Okazało się, że wprowadzenie systemu zwrotu kaucji nie spowoduje dużego wzrostu cen – podkreśla Reloop Platform.
Tak – system kaucyjny może wpłynąć na ceny
– Jak wynika z raportu, wprowadzenie systemu kaucyjnego może spowodować jedynie nieznaczny wzrost inflacji w przedziale od 0,02 do 0,08 p.p. Jest to mechanizm naturalny przy wdrażaniu tego typu zmian. Co ważne, jest to spowodowane oszacowanymi, w ramach metody badawczej, dodatkowymi kosztami stworzenia odpowiedniej infrastruktury. Porównując te liczby z szacunkową wartością inflacji, która w ciągu najbliższych 18 miesięcy przekroczy 10 proc., proponowane zmiany wpłyną na nią niewiele – zaznaczył dr hab. Wojciech Piontek. Jest on współautorem badania z ramienia FEŚiZN.
Jak dodaje Reloop Platform, ze względu na obniżenie opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi nakładanych przez gminy na mieszkańców saldo wpływu inflacyjnego będzie bliskie zeru. Opłaty będą niższe w związku z tym, że gminy otrzymają wyższe dopłaty od przedsiębiorców – przekonuje organizacja
Wyższe koszty przez brak systemu kaucyjnego?
– Rezygnacja z wprowadzenia w Polsce systemu kaucyjnego również może przyczynić się do wzrostu kosztów przedsiębiorców. W efekcie spowoduje to wzrost inflacji. Trzeba pamiętać, że od 2025 r. będą obowiązywać minimalne poziomy zawartości recyklatu w butelkach z tworzyw sztucznych. Jeśli nie powstanie system, który w krótkim czasie pozwoliłby istotnie zwiększyć wskaźnik zbiórki opakowań z tworzyw sztucznych, pojawi się ryzyko dużego wzrostu cen recyklatu. Wówczas będzie konieczne poszukiwanie go na rynkach zagranicznych. W efekcie możliwy jest wzrost cen materiałów opakowaniowych, a w konsekwencji wzrost cen produktów w opakowaniach – podkreśliła dr Edyta Sidorczuk–Pietraszko, współautorka badania z FEŚiZN.
Chętni mogą zapoznać się z pełną wersją raportu.
Na podstawie nadesłanej informacji
fot. sozosfera.pl (zdjęcie ilustracyjne)
