Standardy świadczenia usług w gospodarce odpadami komunalnymi Cz. IV

Standard 3. – Zasady i formy gospodarki odpadami komunalnymi
Standardy świadczenia usług w obszarze gospodarki odpadami mają pomóc władzom samorządowym w ustaleniu, czy wymienione w regulacjach prawnych cele strategiczne usług w tym sektorze są w ogóle realizowane. W poprzednich dwóch artykułach wskazano na istotę planowania w gospodarce odpadami oraz prowadzenia polityki informacyjnej w tym zakresie. Celem niniejszego standardu jest sformułowanie wskazówek dla gmin, jak kształtować zasady i formy gospodarki odpadami komunalnymi, zgodnie z obowiązującymi regulacjami i uwarunkowaniami wynikającymi ze specyfiki gminy.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, do zadań własnych gminy zaliczają się m.in. sprawy utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, składowisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych. Potwierdzenie i uszczegółowienie tych zapisów można znaleźć w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Zadania, jakie samorząd lokalny realizuje w zakresie tworzenia własnego systemu gospodarki odpadami, niewątpliwie należą do jego zadań własnych.

Natomiast lektura art. 9 ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym prowadzi do wniosku, że zadania te są zadaniami użyteczności publicznej, bowiem ich celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych.

Ta grupa zadań samorządów została uznana za tak istotną, że uregulowano ją w odrębnym akcie prawnym, tj. w Ustawie z 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej. Określa ona zasady i formy gospodarki komunalnej jednostek samorządu terytorialnego (JST), polegające na wykonywaniu przez nie zadań własnych, w celu zaspokojenia zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej. Gospodarka komunalna obejmuje w szczególności zadania o charakterze użyteczności publicznej, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych.

Zgodnie z art. 2 tej ustawy, gospodarka komunalna może być prowadzona przez JST, w szczególności w formach samorządowego zakładu budżetowego lub spółek prawa handlowego. Natomiast art. 3 stanowi, że jednostki samorządu terytorialnego, w drodze umowy, mogą powierzać wykonywanie zadań z zakresu gospodarki komunalnej osobom fizycznym i prawnym lub jednostkom organizacyjnym nieposiadającym osobowości prawnej, z uwzględnieniem przepisów Ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (DzU nr 157, poz. 1240, z późn. zm.), w trybie Ustawy z 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym (DzU z 2009 r. nr 19, poz. 100, z późn. zm), Ustawy z 9 stycznia 2009 r. o koncesji na roboty budowlane lub usługi (DzU nr 19, poz. 101, z późn. zm.), Ustawy z 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (t.j. DzU z 2010 r. nr 113, poz. 759, z późn. zm.), Ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (t.j. DzU z 2010 r. nr 234, poz. 1536) i Ustawy z 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (DzU z 2011 r. nr 5, poz. 13) albo na zasadach ogólnych. Jeżeli do prowadzenia danego rodzaju działalności na podstawie innych ustaw jest wymagane uzyskanie zezwolenia, JST mogą powierzyć wykonywanie zadań wyłącznie podmiotowi posiadającemu wymagane zezwolenie.
Artykuł 4 ustawy o gospodarce komunalnej stanowi, że jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej, organy stanowiące jednostki samorządu terytorialnego postanawiają o wyborze sposobu prowadzenia i form gospodarki komunalnej oraz wysokości cen i opłat albo o sposobie ustalania cen i opłat za usługi komunalne o charakterze użyteczności publicznej oraz za korzystanie z obiektów i urządzeń użyteczności publicznej należących do JST. Uprawnienia te organy stanowiące jednostki samorządu terytorialnego mogą powierzyć organom wykonawczym tych jednostek.

Przepisy ustawy stosuje się odpowiednio do wykonywania zadań własnych, w celu zaspokojenia zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej prowadzonych przez związki międzygminne (związki komunalne), przez miasto stołeczne Warszawa oraz w ramach porozumień komunalnych.

Rozdział 2 ustawy o gospodarce komunalnej poświęcony jest samorządowym zakładom budżetowym. Organy stanowiące JST mogą tworzyć, łączyć, przekształcać w inną formę organizacyjno-prawną i likwidować samorządowe zakłady budżetowe, zgodnie z przepisami ustawy oraz przepisami ustawy o finansach publicznych. Samorządowe zakłady budżetowe prowadzą gospodarkę finansową na zasadach określonych w ustawie o finansach publicznych.

Kolejny rozdział ustawy o gospodarce komunalnej poświęcony jest spółkom z udziałem JST. Samorządy mogą zatem tworzyć spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjne, a także przystępować do takich spółek. Mogą one również tworzyć spółki komandytowe lub komandytowo-akcyjne, o których mowa w art. 14 ust. 1 ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym.

W jednoosobowych spółkach JST funkcję zgromadzenia wspólników (walnego zgromadzenia) pełnią organy wykonawcze tych jednostek.

Spółka określa w regulaminie zasady korzystania z usług publicznych przez nią świadczonych , a także jej obowiązki wobec odbiorców usług. Regulamin oraz jego zmiany obowiązują na obszarze gmin, po zatwierdzeniu przez organy wykonawcze tych jednostek.

Interpretacje obowiązujących regulacji znacznie ograniczają prowadzenie gospodarki komunalnej w ramach systemu gospodarki odpadami w formie samorządowego zakładu budżetowego i spółki prawa handlowego. Stąd też większość gmin wykonuje zadania własne w tym zakresie przez odpowiednie komórki w ramach urzędu gminy/miasta, bądź powierzając je innym podmiotom, w drodze umowy. Dotyczy to przede wszystkim usług odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych (zagadnienia te zostaną omówione w następnych artykułach z tego cyklu – dotyczących standardów 6. i 7.). Również zadania związane funkcjonowaniem punktu selektywnego zbierania odpadów komunalnych (PSZOK) realizowane są najczęściej w tej formule (zagadnienia te także zostaną omówione w jednym z kolejnych artykułów, poświęconym standardowi 8.). Natomiast obsługa administracyjna systemu realizowana jest najczęściej przez odpowiednie komórki w ramach urzędu gminy/miasta.

Dotychczas, w ramach cyklu poświęconego standardom opublikowano:

  1. Artykuł wprowadzający w zagadnienie pt. „Standardy świadczenia usług w gospodarce odpadami komunalnymi Cz. I(czytaj).
  2. Artykuł pt. „Standardy świadczenia usług w gospodarce odpadami komunalnymi Cz. II” (czytaj).
  3. Artykuł pt. „Standardy świadczenia usług w gospodarce odpadami komunalnymi Cz. III” (czytaj).

fot. na otwarcie sozosfera.pl

 

Partner Portalu

Partner portalu

reklama

Partner Portalu

reklama