Kilkanaście organizacji pozarządowych wzywa Ministerstwo Klimatu i Środowiska (MKiŚ) do wznowienia prac i szybkiego przedstawienia ostatecznej propozycji ustawy o systemie kaucyjnym. Jak wskazano w informacji nadesłanej przez Polskie Stowarzyszenie Zero Waste, każdy dzień zwłoki oznacza stale rosnące zanieczyszczenie środowiska opakowaniami po napojach. Wprowadzenie ustaw o kaucji i rozszerzonej odpowiedzialności producentów (ROP) ma – zdaniem tych organizacji – niebagatelne znaczenie dla ochrony środowiska, ludzi i klimatu.
Wprowadzenie ustaw o systemie kaucyjnym i ROP z korzyścią dla obywateli i środowiska
Sygnatariusze listu domagają się od rządzących podjęcia zdecydowanych kroków polegających na jak najszybszym wprowadzeniu w życie rozwiązań, które zaczną działać z korzyścią dla środowiska i obywateli. Organizacje chcą w ten sposób skłonić rządzących do jak najszybszego przyjęcia ustawy o systemie kaucyjnym oraz ROP.
– Nie mamy czasu do stracenia. Systemu kaucyjnego chcą Polacy, domagają się go firmy działające na naszym rynku. Apelujemy o podjęcie niezwłocznej decyzji – nasza cierpliwość się wyczerpuje. Każdy dzień zwłoki oddala nas od celu, jakim jest czyste środowisko bez zalegających w nim odpadów. Zasłużyliśmy na poważne traktowanie – podkreśla Ewa Chodkiewicz, dyrektorka Działu Ochrony Przyrody w Fundacji WWF Polska
Mimo zapowiedzi brak ustaw o systemie kaucyjnym i ROP
Polskie Stowarzyszenie Zero Waste przypomniało, że 2 czerwca br. w MKiŚ odbyła się konferencja prasowa ogłaszająca końcówkę prac legislacyjnych nad wprowadzeniem systemu kaucyjnego w Polsce. Jacek Ozdoba, sekretarz stanu w resorcie klimatu i środowiska przedstawił założenia systemu kaucyjnego. Minęły trzy miesiące, a mimo szumnych zapowiedzi, oczekiwań wszystkich interesariuszy i zainteresowania mediów gospodarka odpadami w Polsce nie zmieniła się ani trochę na lepsze. Wciąż nie ma także innych ustaw, których wprowadzenie wymusza na Polsce seria unijnych dyrektyw zwana pakietem odpadowym. 3 lipca br. minął drugi rok zwłoki we wprowadzeniu ustawy o produktach jednorazowych z tworzyw sztucznych (tzw. SUP), wciąż też nie ma ustawy o ROP – podkreślają organizacje pozarządowe.
– Jako społeczeństwo obywatelskie wysyłamy do MKiŚ ponaglenie w sprawie planowanych ustaw o systemie kaucyjnym oraz ROP. To są kluczowe działania, które pozwolą nam osiągnąć cele dyrektyw środowiskowych, do których jesteśmy zobowiązani jako członkowie UE. Ponadto, systemy kaucyjne otwierają potencjał dla rozwoju lokalnej konsumpcji i produkcji napojów w opakowaniach wielorazowych, co jest znacznie korzystniejsze dla środowiska i lokalnych gospodarek – przekonuje Piotr Barczak, starszy specjalista ds. polityk odpadowych i GOZ w European Environmental Bureau.
Optymalny system kaucyjny…
Organizacje podkreślają też, że skuteczny i optymalny system kaucyjny to taki, który obejmuje wszystkie frakcje materiałowe i traktuje je, jak surowce o równej wartości, które w równy sposób zanieczyszczają środowisko i stanowią niebezpieczeństwo dla planety, ludzi i zwierząt.
Włączenie do systemu butelek plastikowych, puszek oraz butelek szklanych jedno- i wielorazowych, to nie tylko wywiązanie się z unijnych zobowiązań. To także zwiększenie poziomów recyklingu tych strumieni i duży krok w stronę gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ) oraz minimalizowanie zanieczyszczenia środowiska, także najmniejszymi, a tak powszechnymi w Polsce, „małpkami”. Jedna kaucja na wszystkie rodzaje opakowań to także jasne i przejrzyste zasady dla konsumentów, a co za tym idzie skuteczność systemu – podkreślają organizacje.
– W ramach Akcji Czysta Odra zebraliśmy ponad 120 ton śmieci, z czego zdecydowaną większość stanowiły opakowania po napojach: puszki, butelki szklane i plastikowe, w tym mnóstwo butelek po alkoholach! Opóźnianie wprowadzania kompleksowej kaucji na te opakowania dramatycznie pogarsza stan naszej rzeki, szczególnie teraz, kiedy Odrę dotknęła katastrofa ekologiczna. Problem zaśmiecenia opakowaniami i ściekami dotyczy wszystkich rzek w Polsce. Wysoka i kompleksowa kaucja musi być wprowadzona, aby ochronić nasze rzeki, Bałtyk, lasy i całe środowisko przed dalszą degradacją! – uważa Dominik Dobrowolski, reprezentujący Akcję Czysta Odra – ODROdzenie.
List w sprawie ustaw o systemie kaucyjnym i ROP
W liście przesłanym do Anny Moskwy, minister klimatu i środowiska, organizacje upominają się także o ustawę o rozszerzonej odpowiedzialności producentów. Zaznaczają przy tym, że każdy dzień bez tej regulacji, to straty dla środowiska i zyski dla producentów, którzy nie ponoszą odpowiedzialności za produkty, na których zarabiają. Wprowadzenie systemu kaucyjnego z pominięciem lub odroczeniem ustawy o ROP może okazać się nieskuteczne i powodować straty w budżetach gminnych – dodają sygnatariusze listu.
– System kaucyjny, stanowiący element ROP ma szansę zmienić oblicze przestrzeni publicznych i środowiska naturalnego w Polsce, poprzez wyrugowanie zeń butelek PET, szklanych, w tym „małpek”, oraz puszek. Przyczyni się to do zmniejszenia poziomu zaśmiecania, obniży koszty sprzątania ponoszone przez gminy i instytucje, ale co najważniejsze, uczyni nasze otoczenie dużo bardziej przyjaznym i bezpiecznym dla obywateli. Dlatego tak ważne jest szybkie wprowadzenie rzeczonych przepisów w życie – przekonuje Filip Piotrowski, z Polskiego Stowarzyszenia Zero Waste.
Nadawcy listu o systemie kaucyjnym
Pod listem podpisały się organizacje krajowe i zagraniczne, m.in. European Environmental Bureau, Fundacja Greenpeace Polska, Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju, Fundacja Kupuj Odpowiedzialnie, Fundacja Nauka dla Środowiska, Instytut Gospodarki o Obiegu Zamkniętym, Instytut Spraw Obywatelskich, Polskie Stowarzyszenie Zero Waste, Towarzystwo na Rzecz Ochrony Przyrody, WWF Polska i Zero Waste Europe.
Na podstawie nadesłanej informacji
fot. sozosfera.pl (zdjęcie ilustracyjne)
