Wytwórca odpadów, a więc podmiot, który poprzez swą aktywność wytwarza odpady, zobowiązany jest do właściwego ich zagospodarowania. W praktyce sprowadza się to do konieczności weryfikacji, czy odbiorca odpadów, a więc podmiot, do którego odpady są przez wytwórcę przekazywane, legitymuje się odpowiednim zezwoleniem, obejmującym gospodarowanie danym rodzajem odpadu. Często rodzi się pytanie: czy można przekazać odpady osobom fizycznym.
Okazuje się, że tak, część odpadów może zostać przekazana osobom fizycznym, np. pracownikom zakładu, do wykorzystania na własne potrzeby, bez konieczności legitymowania się przez te podmioty zezwoleniem odpadowym.
Przekazać odpady osobom fizycznym – ograniczenia rodzajowe i ilościowe
Zacząć należy od tego, że przekazanie odpadów osobom fizycznym, na gruncie przepisów odpadowych, faktycznie jest dopuszczalne, ale nie dotyczy to wszystkich odpadów i obowiązuje w ograniczonej ilości. Lista odpadów, które przedsiębiorca może w ten sposób przekazać, zawarta została w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 10 listopada 2015 r. w sprawie listy rodzajów odpadów, które osoby fizyczne lub jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorcami mogą poddawać odzyskowi na potrzeby własne, oraz dopuszczalnych metod ich odzysku.
W tym akcie prawnym, poza katalogiem odpadów dopuszczonych do przekazania, zawarte zostały również warunki magazynowania tak przekazanych odpadów przez osoby fizyczne oraz dopuszczalne ilości, które te podmioty mogą przyjąć i magazynować w ciągu roku, w odniesieniu zaś do niektórych rodzajów odpadów, zamiast konkretnych wartości, wskazano sposób ich określenia, przykładowo w przeliczeniu na jednostkę powierzchni.
Na liście odpadów dopuszczonych w ten sposób do przetworzenia znalazły się m.in. odpady o kodzie 17 01 01 Odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów, które mogą zostać przekazane w celu utwardzania powierzchni, budowy fundamentów, wykorzystania jako podsypki pod posadzki na gruncie po rozkruszeniu odpadów, jeśli jest to konieczne do ich wykorzystania, jednak z poszanowaniem przepisów odrębnych, takich jak Prawo wodne i Prawo budowlane, czy odpady o kodzie 15 01 03 Opakowania z drewna – do wykorzystania jako paliwo lub dla celów drobnych napraw i konserwacji.
Przedsiębiorca chcąc przekazać odpady osobom fizycznym musi zaznaczyć to w ewidencji odpadów
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, w sytuacji przekazania odpadów w ww. sposób wytwórca odpadu w karcie ewidencji odpadów zaznacza fakt przekazania odpadów osobie fizycznej, jednocześnie będąc zwolnionym z obowiązku sporządzania karty przekazania odpadów. To tyle, jeśli chodzi o wymagania prawne. Teraz praktyka, która pokazuje, że takie rozwiązanie nie jest pozbawione ryzyka. Przekonała się o tym jedna ze spółek, która – przekazując odpady w ww. sposób – ukarana została administracyjną karą pieniężną za naruszenie warunków posiadanego zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie zbierania odpadów. Otóż, jak się okazało, jednym z obowiązków wynikających z wydanej jej decyzji odpadowej było przekazywanie odpadów wyłącznie podmiotom posiadającym aktualne decyzje administracyjne w zakresie gospodarki odpadami.
Nie bez znaczenia był również fakt, że odbiorca odpadów będący osobą fizyczną, nieprowadzącą działalności gospodarczej, a więc mieszczącym się we wskazanych na wstępie kryteriach, okazał się być reprezentantem innej spółki, która tak odebrane odpady zamierzała wykorzystać w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
Utrzymując tak wydaną decyzję karną, sąd wskazał, że spółka – jako podmiot profesjonalnie prowadzący działalność gospodarczą polegającą na zbieraniu odpadów – zobowiązany był do zachowania należytej staranności, obejmującej w szczególności przestrzeganie wszystkich warunków prowadzenia działalności na podstawie posiadanej decyzji administracyjnej, określającej warunki wykonywania działalności gospodarczej.
Dwa istotne wnioski
I choć wyrok nie jest prawomocny, a w sprawie stanowisko będzie miał okazję zająć Naczelny Sąd Administracyjny, historia ta nasuwa dwa wnioski. Po pierwsze, należy uważnie analizować zapisy posiadanych decyzji z zakresu ochrony środowiska. Po wtóre, mimo że przepisy odpadowe nie zawierają dodatkowych regulacji nakazujących potwierdzenie faktu przekazania odpadów osobom fizycznym, być może warto rozważyć uzależnienie ich przekazania od oświadczenia takiego odbiorcy o świadomości warunków i ograniczeń ich przyszłego zagospodarowania.
fot. sozosfera.pl (zdjęcie ilustracyjne)
Artykuł został opublikowany w ramach współpracy z Kancelarią Ochrony Środowiska
