Najnowszy raport Fundacji PlasticsEurope Polska, dotyczący cyrkularności tworzyw sztucznych w Europie potwierdza znaczący postęp. Jednak ukazuje także wyzwania na drodze do celów gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ). Według tego raportu, Polska z tworzonym dopiero systemem kaucyjnym i niewydolnym systemem rozszerzonej odpowiedzialność producenta – pozostaje w tyle na tle średnich wyników europejskich. Pilne działania zwiększające dostępność cyrkularnych surowców są niezbędne na całym kontynencie.
Cyrkularność tworzyw w Europie i…
Najnowsza edycja wydawanego co dwa lata raportu „Tworzywa sztuczne w obiegu zamkniętym – analiza sytuacji w Europie” wskazuje, że cyrkularne tworzywa sztuczne stanowią obecnie 13,5% wszystkich tworzyw wykorzystywanych do produkcji plastikowych wyrobów i części w Europie. Europejski system tworzyw sztucznych jest zatem w połowie drogi do osiągnięcia pośredniego celu wyznaczonego w mapie drogowej „The Plastics Transition”. Zakłada on wykorzystanie cyrkularnych surowców w nowych produktach na poziomie 25% do 2030 r. Z raportu wynika także, że w Europie po raz pierwszy więcej odpadów tworzyw sztucznych zostało poddanych recyklingowi (26,9%) niż trafiło na składowiska.
… cyrkularność tworzyw w Polsce
W Polsce, w nowych produktach i częściach z tworzyw sztucznych, ze źródeł cyrkularnych pochodziło 10,2% surowców. Poziom recyklingu tworzyw sztucznych w Polsce w 2022 r. wyniósł 21,2%. Odpowiada to 542 tys. tonom odpadów tworzyw poddanych recyklingowi.
– Mimo że poziom recyklingu w Polsce jest poniżej europejskiej średniej, to trend jest wzrostowy. W porównaniu do 2018 roku poziom recyklingu wzrósł o 8,7% – skomentowała Anna Kozera-Szałkowska, dyrektor zarządzająca Fundacji, polskiego oddziału europejskiego stowarzyszenia.
PlasticsEurope Polska wskazuje, że raport nakreśla również kilka głównych wyzwań, które osłabiają cyrkularny postęp europejskiego systemu tworzyw sztucznych. Należą do nich m.in. rosnące (o 15% od 2018 r.) ilości odpadów tworzyw sztucznych poddawanych spaleniu z odzyskiem energii. Tymczasem organizacja zaznacza, że spora część tych odpadów mogłaby trafić do recyklingu. W Polsce wzrost ten jest jeszcze większy i wynosi o 24% więcej, niż w 2018 r. Anna Kozera-Szałkowska podkreśliła, że branża recyklingu od lat boryka się z brakiem surowca. Bez pilnych działań pozwalających zwiększyć dostępność cyrkularnych surowców nie będzie można utrzymać obecnego tempa postępu i zrealizować ani odgórnych europejskich, ani oddolnych branżowych celów cyrkularności.
Jakie wnioski płyną z raportu?
Z raportu wynika, że w 2022 r. w Europie cyrkularne tworzywa sztuczne produkowano z uwzględnieniem kilku źródeł surowca. Głównym były odpady tworzyw przetworzone w recyklingu mechanicznym (13,2%)/ 1% to surowce pochodzenia biologicznego, a 0,1% pochodziło z recyklingu chemicznego. Dane pokazują również, jak wykorzystanie cyrkularnych tworzyw sztucznych różni się w zależności od danego sektora przemysłu. Największy popyt występuje w sektorze opakowań, budownictwie i rolnictwie. Na ich tle inne sektory, w tym motoryzacja oraz elektronika i elektronika, pozostają w tyle.
– Niezbędny do sprostania rosnącemu zapotrzebowania na cyrkularne tworzywa, w tym do osiągnięcia obowiązkowych celów w zakresie zawartości recyklatów, zwłaszcza w branżach wymagających materiałów najwyższej jakości, jest rozwój recyklingu chemicznego jako technologii uzupełniającej recykling mechaniczny. Do podjęcia niezbędnych inwestycji w tym zakresie potrzebne jest prawne umocowanie tej technologii recyklingu, wraz z modelem bilansu masy z wyłączeniem wykorzystania na cele paliwowe – powiedziała Anna Kozera-Szałkowska.
Wśród niepokojących wniosków z raportu, PlasticsEurope Polska wymienia, że udział Europy w światowej produkcji tworzyw sztucznych spadł z 22% (2006 r.) do 14% (2022 r.). Europa staje się w coraz większym stopniu zależna od importu, a jej zdolność do inwestowania w cyrkularność systemu tworzyw sztucznych i wspierania transformacji sektorów opierających się na tych materiałach słabnie.
– Europejski system tworzyw sztucznych jest zbyt duży, złożony i wzajemnie powiązany, aby jakakolwiek jego część mogła samodzielnie stworzyć konkurencyjną gałąź o obiegu zamkniętym i zerowych emisjach netto. Dlatego wzywamy Komisję Europejską do pilnego zainicjowania dialogu Clean Transition Dialogue, aby wspólnie przyjrzeć się przeszkodom i rozwiązaniom umożliwiającym stworzenie cyrkularnego i konkurencyjnego systemu tworzyw sztucznych w Europie – podsumowała Virginia Janssens, dyrektor zarządzająca Plastics Europe.
Na podstawie plasticseurope.org
fot. sozosfera.pl (zdjęcie ilustracyjne)
