Cechą, która wyróżnia gospodarkę o obiegu zamkniętym, jest możliwość jej zastosowania w skali zarówno jednostki – jednego człowieka, gospodarstwa domowego czy firmy, jak i kraju, a w dalszej perspektywie – w globalnych strategiach rozwoju.
Pełna transformacja w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym będzie możliwa jedynie wskutek przeorganizowania sposobu funkcjonowania praktycznie wszystkich uczestników rynku. Wdrożenie modelu w dużym stopniu zależy bowiem od specyfiki produkcji w poszczególnych krajach, kształtu regulacji prawnych inicjujących przejście w kierunku zrównoważonej gospodarki oraz ogólnej świadomości i aktywności społeczeństwa.
Podczas gdy temat gospodarki o obiegu zamkniętym staje się coraz pilniejszy, wiele organizacji wciąż nie wie, jak może go wykorzystać oraz gdzie upatrywać dla siebie szans.
Państwo, w swoim czasie, wdroży zobowiązania, jakie będą wynikały z unijnych regulacji, niemniej jednak biznes powinien podjąć działania, żeby wykorzystać ten moment jako dźwignię do dynamicznego rozwoju. Firma, która nie przywiązuje wagi do potencjału płynącego z gospodarki o obiegu zamkniętym, skazuje się na straty w postaci marnotrawstwa zasobów, niedostatecznego wykorzystania surowców naturalnych, produktów i środków trwałych. Każde przedsiębiorstwo już teraz może podjąć działania na poziomie swojego funkcjonowania, by krok po kroku zbliżać się do cyrkularnej doskonałości.
Gospodarka o obiegu zamkniętym – od czego zacząć?
Co powinno być pierwszym krokiem, jeśli firma nigdy wcześniej nie miała do czynienia z gospodarką o obiegu zamkniętym? Czy można przeistoczyć teoretyczne pojęcia circular economy w prosty do zrozumienia, praktyczny i dający się zastosować model biznesowy?
Firmy poszukujące przewagi konkurencyjnej będą musiały podjąć się tego zadania. Istnieją już sprawdzone przez międzynarodowe firmy metody, które ułatwiają ten proces.
Właściwe podejście powinno opierać się na analizie rozwiązań stosowanych na poziomie całego łańcucha wartości firmy. Konieczne jest zatem dokładne zbadanie obszarów, w których organizacja może poszukiwać nowatorskich, najbardziej perspektywicznych metod wdrożenia gospodarki o obiegu zamkniętym. Obszary te rozciągają się od wewnętrznego funkcjonowania firmy, poprzez jej produkty i usługi, aż po komunikację z rynkiem. Ich wielokryterialna analiza powinna uwzględniać m.in. odpowiedzialny łańcuch dostaw, stosowane technologie, cykle życia produktów, procesy postępowania z odpadami, partnerstwa z innymi podmiotami czy modele sprzedaży.
Zgodnie z metodyką opracowaną przez Deloitte, punktem wyjścia do skutecznego poszukiwania cyrkularnych rozwiązań jest ocena dojrzałości przedsiębiorstwa w poszczególnych obszarach, na podstawie aktualnie stosowanych schematów i stanu zaawansowania koncepcji gospodarki o obiegu zamkniętym w organizacji. Docelowo metodyka pozwala na określenie ścieżki do osiągnięcia przez organizację stanu dojrzałości cyrkularnej, w którym posiada ona silnie zintegrowany system doskonalenia – procesy są w pełni kontrolowane, a ciągłe ich ulepszanie przebiega płynnie poprzez wdrażanie innowacyjnych idei i technologii.
Warto pamiętać, że działania w zakresie gospodarki o obiegu zamkniętym mogą być prowadzone na różnych poziomach i są uzależnione od wielu czynników definiujących możliwości ich wdrożenia. Nie ma jednego rozwiązania, gwarantującego sukces wszystkim firmom. Podczas wprowadzania nowego modelu biznesowego firmy wykorzystują własny, typowy dla siebie ekosystem biznesowy i na nim budują indywidualną koncepcję gospodarki o obiegu zamkniętym.
Cyrkularna rewolucja
Aby osiągnąć trwały sukces, konieczna jest otwartość organizacji i jej gotowość na zmiany, które w istotnym stopniu przestawiają linearne, tradycyjne podejście na nowe tory gospodarki obiegu zamkniętego. Czasami proste, z założenia banalne koncepcje mogą nieść za sobą wielkie efekty.
Przykłady? Firma Method współpracuje z grupą sprzątającą wybrzeże Hawajów. Z zebranych z tych terenów odpadów z tworzyw sztucznych produkowane są butelki do środków czystości. Podwójny zysk – dla firmy, ponieważ ma dostęp do bezpłatnego surowca oraz drugi, znacznie ważniejszy – zysk dla środowiska.
Z kolei ResQ Club, fińska aplikacja dająca restauracjom możliwość wieczornego zbytu niesprzedanego jedzenia po niższej cenie, to przykład start-upu, który pokazuje, jak szerokie mogą być zastosowania modelu obiegu zamkniętego.
Nowy model biznesowy stwarza ogromne możliwości dla przedsiębiorców. Globalni liderzy przemysłu, tacy jak Renault, Coca-Cola czy Dell, już zaczynają czerpać ogromne korzyści z ich wykorzystania. Zmiany są potrzebne i mogą być wprowadzane w dużych, od lat istniejących firmach. Jednocześnie o globalnych wyzwaniach nie zapominają również mniejsi przedsiębiorcy – start-upy, którzy odważnie wchodzą na rynek z innowacyjnymi rozwiązaniami, zachęcając otoczenie do pozytywnych zmian.
A to dopiero początek cyrkularnej rewolucji. Biznes powinien wykorzystać szanse płynące z gospodarki o obiegu zamkniętym i już teraz podjąć działania, które pozwoliłyby na zdobycie przewagi konkurencyjnej oraz zajęcie pozycji lidera na tle zarówno branży, jak i polskiej gospodarki.
fot. pixabay.com
