20 maja już po raz czwarty obchodzimy Światowy Dzień Pszczół. Dzień ten został ustanowiony przez Organizację Narodów Zjednoczonych (ONZ) z inicjatywy Słowenii. Warto o pszczołach pamiętać ponieważ ich populacja spada – podkreśla firma Łąki Kwietne i dodaje, że z ok. 460 gatunków pszczół żyjących w Polsce aż 222 są zagrożone wyginięciem.
Światowy Dzień Pszczół – dlaczego 20 maja?
Dlaczego to właśnie 20 maja był dniem proponowanym przez Słowenię, na dzień pszczół? – pyta firma i odpowiada, że po pierwsze na półkuli północnej maj jest miesiącem, w którym bujnie rozwija się przyroda, a jednocześnie bardzo aktywne są pszczoły. Z kolei na półkuli południowej zaczyna się jesień, gdzie produkty pszczele (np. miód) są zbierane. Po drugie 20 maja urodził się słoweński pszczelarz, Anton Janša (1734-1773), pionier nowoczesnego pszczelarstwa i jeden z największych autorytetów pszczelarstwa – dodają Łąki Kwietne.
Pszczoły całkowicie uzależnione od roślin kwitnących
Pomimo, że najbardziej znanym owadem zapylającym jest udomowiona pszczoła miodna (Apis mellifera), to za zapylanie roślin, zarówno gatunków uprawnych, jak i „dzikich” roślin kwitnących odpowiadają również dzikie gatunki pszczół (pszczoły samotnice, trzmiele) i inne owady zapylające (np. motyle, chrząszcze, ćmy, bzygowate) – podkreśla firma.
Pszczoły są specjalną grupą owadów, ponieważ są całkowicie uzależnione od roślin kwitnących, które stanowią ich jedyne źródło pożywienia. Pszczoły występują prawie pod każdą szerokością geograficzną (lasy tropikalny, pustynie, obszary arktyczne i góry). W warunkach klimatu umiarkowanego (np. Europa) można je spotkać zarówno w lesie, na terenach rolniczych, jak również na terenach miejskich.
Na świecie żyje ok. 25 tys. gatunków dzikich pszczół, na terenie Unii Europejskiej żyje natomiast ok. 2000 gatunków dzikich pszczół, a w faunie Polski jest ich ponad 460. Wśród nich większość stanowią pszczoły samotnice. Ich nazwa wzięła się stąd, że w przeciwieństwie do owadów socjalnych (zakładających gniazda składające się z całej rodziny, np. trzmiele, pszczoła miodna), każda samica zakłada wiele gniazd pojedynczych – podaje firma.
Murarka ogrodowa – jedna z najczęściej spotykanych, ale nie jedyna dzika pszczoła
Jedną z dzikich pszczół najczęściej spotykanych, szczególnie w krajobrazie rolniczym, ale również miejskim, jest murarka ogrodowa (Osmia rufa). Nazwa rodzaju murarka (Osmia sp.) wzięła się od zdolności zakładania gniazd poprzez murowanie pojedynczych gniazd przez zmieszanie ziemi (np. gliny, piasku) z ich własną śliną. W Polsce rodzaj murarka liczy 18 gatunków pszczół. Dorosłe murarki odżywiają się zarówno nektarem, jak i pyłkiem kwiatowym. Ich larwy natomiast pyłkiem kwiatowym. Warto wiedzieć jak są pracowite i jednocześnie bezcenne dla zapylania roślin uprawnych i dzikich. Jedna samica murarki, aby wypełnić jedną komórkę pyłkiem (ok. 200 mg pyłku) w gnieździe musi wykonać ok. 30-40 lotów, co bezpośrednio przekłada się na zapylenie nawet kilku tysięcy kwiatów. Liczba gatunków roślin mogących stanowić pokarm murarek jest bardzo długa, bo obejmuje ok. 150 gatunków, m.in. maliny, porzeczki, truskawki, jeżyny, wszystkie gatunki drzew owocowych – dodają Łąki Kwietne.
Światowy Dzień Pszczół – okazja by zwrócić uwagę na owady zapylające
Owady zapylające mają kluczowe znaczenie dla zachowania bioróżnorodności. Ich praca jest bezcenna, umożliwia rozmnażanie większości gatunków roślin uprawnych (odpowiadają za zapylanie 84% roślin uprawnych w Europie). Bez ich ciężkiej pracy plony rolnicze są zagrożone, a korzyści ekonomiczne wynikające z usług zapylania owadów w Europie szacuje się na ok. 22 mld euro rocznie. Jednak na całym świecie odnotowuje się spadki liczebności populacji dzikich pszczołowatych (pszczół samotnic, trzmieli), co może mieć poważne konsekwencje ekologiczne dla środowiska i ekonomiczne dla gospodarki. W samej Polsce z ok. 460 gatunków pszczół aż 222 są zagrożone wyginięciem. Czynnikami wpływającymi negatywnie na stan populacji owadów zapylających są m.in. degradacja i utrata siedlisk, pasożyty i choroby, a także stosowanie środków ochrony roślin. Do tych czynników dochodzą też postępujące zmiany klimatu. Dlatego, aby wspomagać występowanie dzikich pszczół i jednocześnie utrzymywać usługi ekosystemowe należy prowadzić działania mające na celu tworzenie siedlisk i zapewnianie źródeł pokarmu dla pszczół i innych owadów zapylających w środowisku – przekonuje firma. Ważna jest również edukacja społeczeństwa o żyjących dzikich gatunkach pszczół, szczególnie w ich otoczeniu (np. ogród, działka i miasto).
Jak można pomóc pszczołom?
Łąki Kwietne podkreślają, że od lat zachęcają do tworzenia kwietnych pszczelich pożytków, które stanowią zróżnicowaną bazę pokarmową dostarczającą pszczołom nie tylko nektar, ale także pyłek. Firma wylicza też proste czynności, które może zrobić każdy, żeby wesprzeć populację pszczół w swoim najbliższym otoczeniu.
Każdy chętny może zapewnić owadom zapylającym źródło pokarmu poprzez założenie łąki kwietnej – jednorocznej lub wieloletniej. Na balkonie, tarasie bądź w ogrodzie można posadzić rośliny kwitnące przyjazne pszczołom, przede wszystkim gatunki rodzime i nieinwazyjne oraz takie, które będą kwitły od wczesnej wiosny do późnej jesieni. Można też dobrać tak mieszankę nasion, żeby wspierać zarówno pszczoły miodne jak i te dzikie. Ponadto warto zapewnić im schronienie i zbudować im z drewna domek. Warto także stosować naturalne nawozy i środki ochrony roślin (stosowanie oprysków kiedy pszczoły są aktywne zabija je!). Ponadto można zapewnić pszczołom poidełko, bowiem potrzebują one wody!
Na podstawie nadesłanej informacji
fot. Łąki Kwietne
