Celowe niszczenie skrzynek lęgowych czy tablic edukacyjnych, stanowi poważne zagrożenie dla działań proekologicznych i ochrony bioróżnorodności. Jak wskazali naukowcy z Katedry Zoologii Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu (UPP), przeprowadzone analizy pokazują, że skala wandalizmu w ochronie przyrody może być znacznie większa, niż dotychczas przypuszczano.
Niszczenie infrastruktury związanej z ochroną przyrody
– Kluczowe jest zrozumienie, że skuteczna ochrona przyrody wymaga uwzględnienia ludzkich zachowań, nawet jeśli nie są one bezpośrednio związane z procesem ochrony. Niestety, nawet w najbardziej rozwiniętych społeczeństwach, wprowadzanie rozwiązań proekologicznych napotyka na liczne przeszkody. Wynikają one zarówno z działań grup interesu, jak i jednostek – powiedział prof. Piotr Tryjanowski z Katedry Zoologii UPP.
Jednym z bardziej widocznych problemów jest wandalizm skierowany przeciwko infrastrukturze związanej z ochroną przyrody.
– Przykłady takich działań obejmują niszczenie infrastruktury parków narodowych, tablic edukacyjnych, a także – co jest szczególnie alarmujące – skrzynek lęgowych, które od dziesięcioleci służą jako jedno z podstawowych narzędzi ochrony ptaków w Polsce – skomentowała mgr inż. Marta Kornelia Nowak z Katedry Zoologii UPP.
– Analiza zebranych danych obejmowała krytyczny przegląd opublikowanych prac naukowych, a także była dodatkowo wzmocniona o wywiady i rozmowy telefoniczne, które dostarczyły istotnych informacji na temat przypadków wandalizmu, często nieujętych w oryginalnych publikacjach – wspomina prof. UPP Tadeusz Mizera.
Skala wandalizmu w ochronie przyrody
Choć wandalizm rzadko bywa raportowany w publikacjach naukowych, okazuje się, że może występować częściej, niż się spodziewamy – podaje UPP. Badania terenowe miały wykazać, że niszczenie skrzynek lęgowych ma różne motywy. Od zabawy, po wyrażanie frustracji. Skrzynki lęgowe bywają też kradzione lub niszczone celowo. Poza zniszczeniami materialnymi, prowadzi to także do strat lęgów ptaków. Wandalizm dotyka też bardziej zaawansowanych form ochrony, takich jak instalowanie kamer czy czujników w skrzynkach lęgowych. Nowoczesne technologie, które mają na celu monitorowanie i ochronę gatunków, stają się celem nie tylko przypadkowych wandali, ale także osób, które widzą w nich łatwy łup – zaznaczył UPP.
Wpływ wandalizmu w ochronie przyrody na różnorodność biologiczną
Problem wandalizmu jest szczególnie istotny w kontekście ochrony bioróżnorodności. Niszczona infrastruktura, w tym skrzynki lęgowe, odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu miejsc lęgowych dla ptaków oraz innych zwierząt, takich jak nietoperze czy trzmiele. Zniszczenie tych konstrukcji nie tylko niweczy wysiłki związane z ochroną gatunków, ale także podważa sens całych projektów badawczych, które są często finansowane z publicznych środków – podkreślił UPP.
– Aby skutecznie przeciwdziałać temu zjawisku, konieczne jest uwzględnienie go w metodykach badawczych oraz w strategiach zarządzania terenami chronionymi. Tylko wtedy będziemy mogli lepiej zrozumieć i zminimalizować jego wpływ na naszą przyrodę, a także na skuteczność działań ochronnych. W miarę jak coraz więcej badań wskazuje na wagę tego problemu, staje się jasne, że walka z wandalizmem powinna stać się integralną częścią strategii ochrony przyrody – podsumowali naukowcy z UPP.
Na podstawie nadesłanej informacji
fot. sozosfera.pl (zdjęcie ilustracyjne)
