Komisja Europejska (KE) zaproponowała zmianę statusu ochrony wilka ze „ściśle chronionych” na „chronione”. Propozycja została przygotowana w oparciu o nowe dane dotyczące zwiększonej populacji wilków i jej skutków.
Komisja Europejska chce wprowadzić zmianę statusu ochrony wilka
Komisja przedstawiła w środę (20 grudnia) wniosek. Dotyczy on decyzji Rady w sprawie dostosowania statusu ochrony wilka na mocy Międzynarodowej konwencji berneńskiej o ochronie gatunków dzikiej flory i fauny europejskiej oraz ich siedlisk. Stronami tej konwencji są Unia Europejska (UE) i jej państwa członkowskie.
– Przywrócenie wilków to dobra wiadomość dla różnorodności biologicznej w Europie. Jednak koncentracja wilków w niektórych regionach europejskich stała się realnym zagrożeniem, zwłaszcza dla zwierząt gospodarskich. Aby aktywniej zarządzać krytycznymi „stężeniami” wilków, władze lokalne zwróciły się o większą elastyczność. Szczebel europejski powinien to ułatwić, a rozpoczęty dziś przez Komisję proces jest ważnym krokiem. Jestem głęboko przekonana, że możemy i znajdziemy ukierunkowane rozwiązania, aby chronić zarówno różnorodność biologiczną, jak i nasze źródła utrzymania na obszarach wiejskich – powiedziała Ursula von der Leyen, przewodnicząca KE.
Komisja podkreśliła, że status ochrony wilka, na mocy wspomnianej konwencji, został ustalony na podstawie danych naukowych dostępnych w czasie negocjacji w sprawie konwencji w 1979 r. Jak zaznacza KE, na podstawie opublikowanej dogłębnej analizy stanu wilka w UE, zaproponowała ona objęcie wilka statusem: „chroniony” w miejsce „ściśle chroniony”. Komisja zapowiedziała we wrześniu 2023 r., że na podstawie zgromadzonych danych podejmie ona decyzję w sprawie wniosku w sprawie zmiany, w stosownych przypadkach, statusu ochrony wilka i aktualizacji ram prawnych w celu wprowadzenia, w razie potrzeby, większej elastyczności.
Bruksela chce wprowadzić zmianę statusu ochrony wilka z zastrzeżeniem sprostania wyzwaniom
Zmiana statusu ochrony wilka na mocy konwencji berneńskiej, z zastrzeżeniem zgody państw członkowskich UE i innych stron konwencji berneńskiej, jest warunkiem wstępnym każdej podobnej zmiany jego statusu na szczeblu UE. Wniosek w dużej mierze odpowiada stanowisku wyrażonemu przez Parlament Europejski w rezolucji z 24 listopada 2022 r. – zaznaczyła KE.
– W propozycji zmiany statusu ochrony wilków w ramach konwencji berneńskiej uznano potrzebę sprostania wyzwaniom związanym ze wzrostem populacji wilków, przy jednoczesnym utrzymaniu celu ochrony różnorodności biologicznej oraz celu osiągnięcia i utrzymania właściwego stanu ochrony gatunku. Komisja będzie nadal wspierać władze krajowe i lokalne za pomocą środków finansowych i wytycznych, mających na celu promowanie współistnienia z wilkiem i dużymi drapieżnikami w ogóle. Inwestycje w środki zapobiegawcze są nadal niezbędne do ograniczenia drapieżników zwierząt gospodarskich – zaznaczył Virginijus Sinkevičius, komisarz ds. środowiska, oceanów i rybołówstwa.
– Począwszy od rozmów z rolnikami i społecznościami wiejskimi, rozumiem, w jaki sposób powrót wilków stanowił poważne wyzwania w wielu obszarach, zwłaszcza w odniesieniu do pasterstwa, w i tak już trudnym kontekście społeczno-gospodarczym. Dzisiejszy wniosek odzwierciedla te wyzwania w oparciu o dogłębną analizę wszystkich dostępnych danych naukowych i technicznych. Korzystając z tej okazji, zachęcam państwa członkowskie do pełnego wykorzystania funduszy UE do wspierania inwestycji w środki zapobiegawcze, które mają zasadnicze znaczenie dla zmniejszenia zagrożeń dla zwierząt gospodarskich – stwierdził Janusz Wojciechowski, komisarz ds. rolnictwa.
Wspieranie władz krajowych i lokalnych
Powrót wilków do regionów UE, w których były one od dawna nieobecne doprowadziła do wyzwań i konfliktów. Mieszczą wśród nich ataki na zwierzęta gospodarskie oraz konflikty z rolnikami i myśliwymi, zwłaszcza tam, gdzie środki zapobiegania szkodom nie są szeroko wdrażane. Komisja zaznaczyła też, że różne środki zapobiegające tym konfliktom okazały się skuteczne, gdy zostały odpowiednio wdrożone i dostosowane do kontekstu lokalnego.
Ze wspomnianej już analizy, zdaniem KE, wynika, że w ciągu ostatnich 20 lat populacja wilków znacznie się rozrosła. Przedstawiciele tego gatunku zajmują w efekcie coraz większe obszary. W 23 państwach członkowskich UE żyje ponad 20 tys. wilków, a ich liczebność rośnie. Jest to sukces w zakresie ochrony, możliwy dzięki przepisom ochronnym, korzystniejszym postawom społecznym i poprawie siedlisk – zaznaczyła KE. Ekspansja ta doprowadziła jednak do coraz większych konfliktów z działalnością człowieka, w szczególności w odniesieniu do szkód wyrządzanych pośród zwierząt gospodarskich.
Ta zmieniająca się rzeczywistość w terenie uzasadnia obecnie, wg KE, zmianę statusu ochrony prawnej wilka. Chodzi o taką zmianę, aby umożliwić większą elastyczność zarządzania problemem wszystkim stronom konwencji berneńskiej. Jednocześnie ma zostać utrzymany ogólny cel prawny, jakim jest osiągnięcie i utrzymanie właściwego stanu gatunku. Dostępne są unijne środki finansowe na wspieranie odpowiednich inwestycji w odpowiednie środki zapobiegania szkodom, które nadal będą miały zasadnicze znaczenie dla ograniczenia drapieżników zwierząt gospodarskich.
Wprowadzić zmianę statusu ochrony wilka – kolejne kroki
Decyzja w sprawie tego wniosku należy teraz do państw członkowskich – zapowiedziała KE. Po przyjęciu, wniosek zostanie przedłożony przez UE Stałemu Komitetowi konwencji berneńskiej. W zależności od wyniku decyzji Rady i Stałego Komitetu konwencji berneńskiej KE mogłaby wówczas zaproponować dostosowanie statusu ochrony wilka w UE.
Jednocześnie KE wzywa do korzystania z dostępnych możliwości finansowania unijnego na inwestycje w środki zapobiegawcze i kompensacyjne. Zapowiedziała też, że nadal będzie również wspierać inwestycje na rzecz współistnienia z dużymi drapieżnikami oraz prace powiązanych inicjatyw europejskich i regionalnych zainteresowanych stron.
Na podstawie nadesłanej informacji
fot. sozosfera.pl (zdjęcie ilustracyjne)
