Po sześciu latach od powstania rusza pierwsza duża modernizacja programu „Czyste Powietrze”. Informuje o tym Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW). Celem tej zmiany jest naprawa programu i zabezpieczenie polskich gospodarstw domowych przed nadużyciami, tak by nadal działać na rzecz czystego powietrza i niższych rachunków za ogrzewanie dla Polek i Polaków. W ramach programu „Czyste Powietrze” obecnie NFOŚiGW skupi się na pomocy powodzianom i na obsłudze wszystkich złożonych wniosków.
Zmiany, zmiany, zmiany…
Według NFOŚiGW, „Czyste Powietrze” nadal trwa. W połowie grudnia ruszy nabór wniosków na termomodernizację domów na terenach województw dotkniętych powodzią. Jednocześnie cały czas są i będą wypłacane dotacje z programu oraz trwa obsługa wszystkich złożonych wniosków.
28 listopada br. rozpoczęła się niezbędna – zdaniem NFOŚiGW – przerwa w przyjmowaniu nowych wniosków.
Jednocześnie Fundusz zapowiedział, że w nowej odsłonie program „Czyste Powietrze” zadebiutuje na wiosnę 2025 r. Będą temu towarzyszyć jasne zasady i nowe źródło finansowania.
Modernizacja programu „Czyste Powietrze” i przerwa w przyjmowaniu nowych wniosków
Narodowy Fundusz, w uzgodnieniu z Ministerstwem Klimatu i Środowiska (MKiŚ) podjął decyzję o wprowadzeniu przerwy w przyjmowaniu nowych wniosków przez wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej (WFOŚiGW). Decyzja ta – jak tłumaczy NFOŚiGW – zapadła, aby mogła zostać przeprowadzona potrzebna modernizacja programu „Czyste Powietrze”. Pozwoli ona jednocześnie uruchomić w połowie grudnia specjalny program skierowany do mieszkańców terenów dotkniętych powodzią. Czas przerwy ma zostać wykorzystany na obsługę dotychczas złożonych wniosków. „Będzie to zatem dalej okres intensywnej realizacji programu” – zaznaczył NFOŚiGW. Od początku realizacji programu do WFOŚiGW wpłynęło już ponad 1 milion wniosków na kwotę 37 mld zł. Podpisanych zostało ponad 820 tys. umów na kwotę ok. 26 mld zł. Dotychczas wypłacono niemal 14 mld zł dla 650 tys. beneficjentów – wskazał Fundusz.
– Naszym najważniejszym celem jest poprawa jakości powietrza, ale także musimy ochronić przed nieuczciwymi wykonawcami i pośrednikami Polki i Polaków, by nie narażać ich na konieczność zwrotu dotacji lub rachunki grozy. Jednocześnie w ramach programu „Czyste Powietrze”, skupiamy się teraz na tak ważnej pomocy dla mieszkańców województw dotkniętych powodzią. Zabezpieczyliśmy na ten cel 300 milionów złotych – powiedziała Dorota Zawadzka-Stępniak, prezes Zarządu NFOŚiGW.
300 mln zł dla powodzian
W ramach programu „Czyste Powietrze” przygotowany został specjalny program dotacji do termomodernizacji domów w czterech województwach dotkniętych powodzią. Są to województwa: dolnośląskie, lubuskie, opolskie i śląskie. Zabezpieczono na ten cel 300 mln zł. Program przewiduje uproszczoną, skróconą procedurę wnioskowania o dotacje. Nabór wniosków od powodzian rozpocznie się w połowie grudnia – zapowiedział NFOŚiGW.
Fundusz wskazał też, że obecnie trwają prace nad długofalowym planem finansowania programu. Przygotowywany jest wniosek do Europejskiego Banku Inwestycyjnego na kwotę 10 mld zł z Funduszu Modernizacyjnego. Środki te mają umożliwić finansowanie programu po wykorzystaniu środków programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027 (FEnIKS).
„Czyste Powietrze” ma służyć społeczeństwu
– Chcemy położyć kres nadużyciom w programie „Czyste Powietrze”. Przeprowadziliśmy wzmożone kontrole. Skutki nieprawidłowości to oddawane dotacje (wraz z odsetkami) lub zmniejszenie dofinansowania. Trzeba skończyć ze 100-procentowym dofinansowaniem na kilka domów, z wielokrotnym zawyżaniem rachunków przez nieuczciwych wykonawców za usługi i materiały, z wymuszaniem pełnomocnictwa, na podstawie którego firmy dostawały zaliczkę na swój rachunek, znikały z rynku, a cała odpowiedzialność spadała na nieświadomego beneficjenta – wyjaśnił Robert Gajda, zastępca prezesa Zarządu NFOŚiGW.
Od kilku miesięcy trwa kompleksowy przegląd programu „Czyste Powietrze”. Jego elementem były m.in. analizy i konsultacje ukierunkowane na wypracowanie założeń nowego „Czystego Powietrza”. W dyskusji udział wzięło ok. 200 osób, w drugim etapie konsultacji nowa treść programu będzie przedstawiona opinii publicznej. Finalna wersja nowych zasad w „Czystym Powietrzu” znana ma być jeszcze w tym roku – zapowiedział NFOŚiGW.
Modernizacja programu „Czyste Powietrze” – kluczowe reformy w programie
Narodowy Fundusz przedstawił też nowe reguły, jakie wdraża modernizacja programu „Czyste Powietrze”. Obejmują one:
- obowiązek wypłaty zaliczki na konto beneficjenta, a nie wykonawcy;
- limity dotacji na poszczególne kategorie kosztów;
- dotacje dla rzeczywiście najuboższych;
- uzyskanie określonego standardu energetycznego w wyniku realizacji inwestycji;
- więcej kontroli na miejscu.
W systemie pojawią się operatorzy, którymi będą także gminy, wspierający gospodarstwa domowe w przeprowadzeniu inwestycji od jej planowania po rozliczenie. To – wg NFOŚiGW – pomoże to uniknąć zagrożeń związanych z naciągaczami i poprawi efektywność termomodernizacji. Ma to skutkować również większą pewnością niższych rachunków za ogrzewanie. W dalszych planach jest też przygotowanie listy rekomendowanych wykonawców, czyli sprawdzonych firm.
– Uprościmy proces pozyskania finansowania, by łatwiej można było skorzystać ze wsparcia. Przyspieszymy też obsługę wniosków i rozliczenie, by szybciej pieniądze trafiały na konta Polek i Polaków. Dzięki reformie, nowe „Czyste Powietrze” będzie kontynuowane na lepszych, zdrowych zasadach, tak by nadal działać na rzecz czystego powietrza i niższych rachunków za ogrzewanie – podsumował Robert Gajda.
Komitet Koordynacyjny programu
Ponadto resort klimatu planuje powołać rządowy Komitet Koordynacyjny, który pomoże synchronizować działania administracji publicznej, by zwiększyć skuteczność podejmowanych działań w ramach programu „Czyste Powietrze”.
Informacje o programie dostępne na stronie: czystepowietrze.gov.pl.
Na podstawie nadesłanej informacji
fot. sozosfera.pl (zdjęcie ilustracyjne)
