7 marca minęło 100 dni od zawieszenia programu „Czyste Powietrze” – podał Polski Alarm Smogowy (PAS). Po stu dniach prac i przygotowań pewne jest jedno – w sensie formalnym niewiele wiadomo. Z zapowiedzi wynika, że dostęp do „Czystego Powietrza” dla ludzi o niskich dochodach będzie trudniejszy – zaznacza PAS. Na trzy tygodnie przed odwieszeniem programu wypłacającego miliardy złotych rocznie, wciąż nie ma pewności co do jego ostatecznego kształtu i finansowania – podkreśla organizacja.
Dostęp do programu będzie trudniejszy?
– Za trzy tygodnie rusza program „Czyste Powietrze”, a my wciąż nie mamy potwierdzonych informacji o jego przyszłym kształcie. Zamiast regulaminu programu i konkretnych wymogów stawianych zarówno przyszłym beneficjentom jak i gminom, mamy zapowiedzi medialne wygłaszane na konferencjach prasowych. Oczekiwałbym od tak poważnej instytucji, jaką jest NFOŚiGW, poważniejszego traktowania obywateli zamierzających ocieplić swoje domy i wymienić źródło ciepła. Przy podejmowaniu takich finansowych decyzji trudno bowiem opierać się tylko na medialnych zapowiedziach i niejasnych komunikatach – powiedział Andrzej Guła, lider PAS.
W zapowiedziach widać, że po wznowieniu naboru, dostęp do programu będzie trudniejszy – wnioskuje PAS. Problem ma dotyczyć szczególnie osób o niskich dochodach, mieszkających w domu o zapotrzebowaniu energetycznym poniżej 140 kWh/m2/rok. Np. dwóm starszym osobom, których łączny dochód wynosi niespełna 2200 zł miesięcznie, zamieszkującym w słabo ocieplonym domu i wydającym rocznie ok. 8000 zł na węgiel lub ok. 10 000 na gaz nie będzie przysługiwać najwyższe, 100% dofinansowanie na termomodernizację. To duża bariera – podkreśla PAS. I dodaje, że osoby o tak małym dochodzie nie będą w stanie ubiegać się o dofinansowanie na niższym poziomie. Wymaga ono wkładu własnego, którym nie dysponują.
Wznowienie programu „Czyste Powietrze” – PAS wskazuje niespójności
Do dnia odwieszenia programu, nie dowiemy się o zapewnieniu finansowania z Europejskiego Banku Inwestycyjnego w kwocie 10 mld zł – wynika z zapowiedzi NFOŚiGW. Są to kluczowe fundusze w zapewnieniu dalszego, nieprzerwanego działania programu – podkreśla PAS. Z danych przekazanych przez PAS (na 28.02.2025 r.) wynika, że w Czystym Powietrzu podpisano umowy na 29,4 mld zł. Wypłacono natomiast 14,8 mld zł. NFOŚiGW musi zatem wypłacić 14,6 mld zł zaległych środków beneficjentom programu czy firmom, które realizowały inwestycje.
Ciekawą informacją są założenia systemu tzw. operatorów. Chodzi o podmioty wspierające obywateli w przeprowadzeniu ich przez proces inwestycji. Mają go zapewniać gminy oraz wojewódzkie fundusze ochrony środowiska. Wciąż nie przedstawiono jednak mechanizmów zapobiegania nieuczciwym praktykom, które miały miejsce wcześniej. Polegały one na zawyżaniu kosztów, świadczeniu słabej jakości usług czy montażu złej jakości i źle dobranych urządzeń grzewczych.
Na podstawie nadesłanej informacji
fot.
